Маруза матни

16-маъруза.
Витаминлар ва антибиотиклар. Антибиотикларнинг биокимёда тадқиқот қуроли сифатида фойдаланилиши

Витаминлар организм учун зарур бўлган моддалардан бўлиб, улар коферментлик ролини ўйнайди. Улар ўсимлик, ҳайвонот ва инсон организмида модда алмашувининг асосий регулятори сифатида, ферментлар биосинтезида иштирок этади. Витаминлар кўпчилик оқсиллар билан бирикиб ферментлар ҳосил қилади, баъзилари эса аминокислоталар, масалан, биотин, аспарагин, серин ва бошқалар, алмашинувида иштирок этади.

Витамин С. (l-аскорбин кислотаси)
Бу биринчи витамин ҳисобланади. У рангсиз кристалл модда, Т_суюқл.192 С, сувда яхши эрийди, спиртда ёмон эрийди. Витамин С, умуман, жуда кўп ўсимликларнинг гулларида, меваларида бўлади, айниқса наъматакларда, масалан, Беггер наъматаги (Rosa beggeriana Schrenk), бурушқоқ наъматак (Rosa rugosa Thunb), даурия наъматаги (Rosa davurica Pall), зангезур наъматаги (Rosa zangezura P.Yarosch), итбурун наъматаги (Rosa Canina L.); қорақанд (смородина) - Ribes nigrum L.; ўрмон қулупнайи (ер тут) - Fragаria vesca L. каби ўсимликларда кўп тарқалган бўлади ва улардан ажратиб олинади. Витамин С ни биринчи бўлиб Сент Дъорди индивидуал ҳолатда ажратиб олган ва сўнг синтез қилинган.
Витамин С (I) ўсимлик тўқималарида оксидланиб дикетогулон (II) ҳолатга ўтади ва кучли қайтарилганда лактон (III) ҳолатга айланади. Бу жараён жуда осон кетади ва хужайрада оксидланиш-қайтарилиш реакцияси вазифасини ўтайди.

Организмда Витамин С етишмаса организм қувватсизлашади ва ҳар хил инфекцияларга қаршилик кўрсата олмайди, натижада цинга (скорбут) касаллиги келиб чиқади.
Витамин РР (Никотин кислота ёки унинг амиди)
Кофермент ролини ўйнайди ва оксидланиш-қайтарилиш жараёнида қатнашади. Агар улар организмда етишмаса пеллагра касаллиги келиб чиқади.
Витамин РР нинг организмда ҳосил қиладиган коферментларига мисол қилиб дифосфопиридиннуклеотидни келтириш мумукун: