Ma’ruza matni pedagogika instituti Tarix fakulteti talabalari uchun “Tarix o'qitish metodikasi” fanini o’rganishda yordamchi ma’ruza matni bo’lib, unda mazkur fanning dolzarb muammolari yoritilgan

 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
―Tarix o’qitish metodikasi‖ fani qanday fanlar bilan bog’langan?
 

---

Tarixiy bilim 
 kategoriyalarini
 
 
 
TARIX 
o’rganishda

 

Tarixiy voqelikni bilish
metodologiyasida
 
 
 
FALSAFA
Talimda shaxsning 
psixologik jarayonlari PSIXOLOGIYA 
xususiyatlarini
o’rganishda
 
Talim va tarbiya shaxsni
shakllantirish vazifalarini 
 
PEDAGOGIKA 
hal etishda 
O’qituvchi, uning
 
jamiyatdagi rolini
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
SOTSIOLOGIYA 
o’rganishda
 

---

tajribasida 9-
sinflardagi o’quvchilar uchun tashkil etilgan to’garaklarda mamlakat iqtisodiyotiga, 
xalq xo’jaligining yuksalishiga doir masalalarni o’rganishga katta e'tibor berilganini ko’ramiz.
Tarix yoki tarixiy-
o’lkashunoslik to’garagida o’quvchilarning qiziqishlariga qarab har xil 
masalalar; harbiy-
tarixiy, ulug’ kishilar, tarixiy arboblar va mashhur qahramonlarning 
biografiyasi, madaniyat va san'at tarixi, tarixiy-
o’lkashunoslik materiallari, kundalik voqealar va 
boshqalar o’rganiladi. To’garak o’quvchilarni tarixiy tadqiqotning ba'zi tomonlari bilan ham 
ma'lum darajada tanishtiradi. Masalan, yosh arxsologlar, yosh arxi
vshunoslar to’garagida 
o’quvchilar arxeologiya ishlarini olib borish, arxivda ishlash malakalarini egallaydilar. 
To’garakda doklad qilishga, axborot berishga, ko’rsatmali qurollar tayyorlash va eskilarini 
ta'mirlashga, ta'limning texnika vositalari bilan i
shlashga o’rganadilar. Tarixiy
-
o’lkashunoslik va 
kundalik siyosat to’garaklarining faoliyati ko’proq yuqori sinf o’quvchilarining kichik yoshdagi 
o’quvchilar va aholi orasida olib boradigan targ’ibot ishlari bilan bog’langan bo’ladi.
To’garakda tarixiy
-bio
grafik mavzularni o’rganish o’quvchi yoshlarni tarbiyalashda muhim 
ahamiyatga ega. Agarda o’rta yoshdagi o’quvchilar uchun kishilarning jangdagi qahramonligi, 
jonbozligi qiziqarli va tushunarli bo’lsa, yuqori sinflardagi o’quvchilarni olim, tadqiqotchi va 
davlat arboblarining ichki dunyosi, yirik olim bo’lgunga qadar bosib o’tgan yo’li qiziqtiradi. Shu 
sababdan 7-8- 
sinflarda va o’rta maxsus ta'lim tizimida to’
-garaklar tematikasining asosiy 
mazmunini ko’pincha biografik xarakterdagi mavzular tashkil etadi.
To’garakda harbiy o’tmishni o’rganish alohida ahamiyat kasb etadi. Masalan, 5
-6-sinf 
o’quvchilari to’garagida qadimgi dunyo, o’rta asrlardagi harbiy texnikani o’rganish mumkin. 7
-
9-
sinflardagi o’quvchilarning to’garaklarida urush va harbiy san'at tarixin
ing nazariy masalalari 
o’rganiladi. 
Shunday qilib, sinfdan tashqari ishlarning muhim formasi bo’lgan tarix to’garagi ham 
o’quvchilariiig tarixni o’rganishga qiziqishini oshiradi, olgan bilimlarini chuqurlashtirish va 
kengaytirishga hamda mustaqil ijodiy ishlay bilish sohasida malakalarini hosil qilishlariga 
yordam beradi.