Ma’ruza matni mavzu. Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya asoslari fanining predmeti va vazifasi

2. Joriy nazorat (JN) – MSNIlar orasida o‘tkaziladigan kundalik so‘rov bo‘lib, u o‘quvchilar bilimida bo‘shliq paydo bo‘lishning oldini olish, o‘quv faolligini oshirish maqsadida amalga oshiriladi.
3. Ijodiy faollik nazorati (IFN) – reyting doirasida barcha o‘quvchilar uchun majburiy bo‘lmagan qo‘shimcha topshiriqlar va ijodiy ishlarni ixtiyoriy bajarish orqali, ularning istak va xohishlariga ko‘ra tashkil etiladi. Har chorakda bir marta o‘tkaziladi.
4. Bosqichli nazorat (BN) – o‘quv yili tamom bo‘lganidan keyin imtihonlar yoki savollar shaklida amalga oshiriladi. RTM tomonidan tayyorlanib, joylarga yetkaziladi.
5. Yakuniy nazorat (YAN) – maktabda ta’limning to‘liq kursi tugagandan so‘ng Davlat attestatsiyasi shaklida amalga oshiriladi.
TEXNOLOGIYA – 1) shaxsni o‘qitish, tarbiyalash va rivojlantirish qonuniyatlarini mujassamlashtirgan va yakuniy natijani kafolatlaydigan pedagogik hodisa.
2) ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish, uni boshqarish, pedagogik va o‘quv faoliyatini tashkil qilish usullari tasnifi (klassifikatsiya).
TEXNOLOGIK XARITA – integrallashgan darslarni tashkil etishda tushuncha va bilimlarning muayyan izchilligi va axborotli modellarni o‘rganish usullari, yo‘llari, ko‘rsatmalari hamda ko‘rgazmali – texnologik topshiriqlar yig‘indisi.
TUSHUNISH – axborotning ma’no-mazmunini idrok qilish, undan ko‘rsatilgan tartibda mustaqil foydalana olish.
TUSHUNTIRISH – axborotning ma’no-mazmunini, undan foydalanish tartibini turli vosita va usullarni qo‘llab, tushuntiruvchining o‘zi tushungan darajada boshqalarga yetkazish faoliyatidan iborat jarayon.
O‘QITUVCHI – mashg‘ulot mavzusi bo‘yicha ko‘zda tutilgan mazmunni tushuntiruvchi, o‘quv jarayonida rahbarlik qiluvchi shaxs.
O‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ta’limning mohiyati.
O‘QUVCHI SHAXSIGA YO‘NALTIRILGAN TA’LIM – o‘quv shaxsiy imkoniyatlariga moslashtirilgan pedagogik muhitni hamda ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishni nazarda tutadi. Bu ta’lim texnologiyasida har bir o‘quvchini tushunish, hurmat qilish, unga ishonish katta ahamiyatga ega.
O‘qituvchi tomonidan o‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ta’limni amalga oshirishning quyidagi asosiy mezonlari mavjud:
1. Har bir o‘quvchida buyuk shaxsdek qarash, uni hurmat qilish, uni tushunish, qabul qilish, unga ishonish.
2. Ta’limning shunday muhitini yaratish kerakki, unda o‘quvchi o‘zini shaxs deb sezsin, unga bo‘lgan e’tiborni tuysin.
3. Bolaga tazyiq o‘tkazmaslik hamda uning kamchiligini bo‘rttirmaslik, bilimlarni o‘zlashtirmasligi, o‘zini yomon tushunish sabablarini aniqlash va ularni bolaning shaxsiyatiga zarar yetkazmaydigan tarzda bartaraf etish.
4. Ta’limda “muvaffaqiyat muhiti”ni tashkil etish, bolaga o‘qishga muvaffaqiyat qozonishda yordam berish, uning o‘z kuchi va iqtidoriga ishonchini orttirish. O‘quvchida atrofdagilarning har biri o‘zi kabi ekanligini anglatish, unda jamoada aloqadorlik hisssini rivojlantirish.
5. O‘quvchining hurmati va ishonchini qozonish, o‘ziga ham shaxs nuqtai nazaridan qarash.
Bola shaxsiga yo‘naltirilgan ta’limda rivojlantiruvchi muhit.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasasining bola shaxsiga yo‘naltirilgan ta’limni amalga oshirish faoliyatida bolalarning kognitiv (aqliy), kommunikativ (nutq, muloqotchanlik), ijtimoiy-hissiy va ijtimoiy-motor rivojlanishiga sharoit yaratishini ta’minlash juda muhimdir. Bolaning rivojlanishiga sharoit nafaqat sinf xonalarida, balki ta’lim muassasasiga kirishda yo‘laklarda, sport va dam olish maydonchalarida ham yaratilgan bo‘lishi shart.
O‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ma’limda dars shakli.
Shaxsga yo‘naltirilgan o‘quv vaziyatlari o‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish usul va metodlari bilan uzviy bog‘liq.
Dars jarayonida o‘qituvchi-o‘quvchi hamkorligining tadqiqot-izlanish metodlari hamda dialogi shakllariga qaratiladi, shuningdek, ko‘rgazmali, tasviriy, reproduktiv va boshqa metodlar qo‘llaniladi.
O‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ta’lim amalga oshiriladigan ayrim noan’anaviy dars shakllari.