Ma'ruza matni doc

 
 
3.2-савол. Киприкли чувалчанглар синфининг морфо-
физиологик хусусиятлари. 
Киприкли чувалчангларнинг 3000 га яқин тури мавжуд бўлиб, уларнинг 
кўпчилиги денгиз, океанларда, чучук сув ҳавзаларида, озчилик қисми нам 
тупроқда қисман вакиллари паразитлик билан ҳайт кечиради. Тана шакли 
баргсимон, ипсимон бўлиб, узунлиги бир неча мм.дан тортиб 35 см.гача бради. 
Тери-мускул халтаси 2 қаватдан иборат:
1. Сиртқи эпителий 
2. Мускул қават – 4 хил мускулдан иборат: халқасимон, бўйлама, тик, 
қийшиқ. 
Тери-мускул халтаси чувалчангларда 2 та муҳим вазифани бажаради: 1. 
ҳаракат. 2. ҳимоя. 
Нерв 
системаси. 
Аждодлариникига 
нисбатан 
ривожланган, 
марказлашган, томоқ атрофида жойлашган 2 та нерв тугуни ва улардан чиқувчи 
нерв толаларидан иборат 
Сезги органлари кучсиз ривожланган туйғу ҳужайраларидан иборат. 
Туйғу вазифасини тери, тананинг олдинги қисмида жойлашган ўсимталар, 
киприкчалар орқали сезади. Кўпчилик турбелляриялар бир ёки бир неча жуфт 
кўзларга эга.
Айириш системаси махсус айриш органига эга. Бу орган майда ва ўрта 
каналчалардан иборат бўлиб, битта ёки иккита каналга туташган бўлиб, тананинг 
орқа қисмига очилади. Бундай орган протонефридиал типдаги айриув органи 
дейилади. 
Прото- содда, нефрос- бўйрак. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Ҳазм қилиш системаси оғиз, халқум ва учи берк тармоқланган ўрта 
ичакдан иборат. Ҳазм бўлмаган озиқа орқали чиқариб турилади.
Ичаксиз турбелляриялар фақат оғиз ва томоққа эга.
Айириш систематик гуруҳларида ҳазм системаси. 
Жинсий системаси. Аксарияти гермафродит. Жинсий системаси кучли 
ривожланган. Кўпайиши жинсий йўл билан боради. Оталанган тухум тана 
деворларининг ёриқлари, оғиз ёки махсус тешиклари орқали ташқарига 
чиқарилади. Айрим гуруҳлари партеногенетик йўл билан ҳам купаяди. 
(айримларида кундалангига бўлиниб кўпайиш хусусиятига эга). 
Нафас олиш ва қон-томирлар системаси ривожланмаган.