Appendikulyar peritonit. Kasallik oik ir appenditsitdan keyin
bir necha vaqt oigandan keyin paydo boiadi . Anamnezdan kasalda,
og‘riq qorinda paydo boiib, bir marta qusadi va harorati ko‘tariladi.
Keyinchalik og‘riq bir necha vaqt kamayib, harorati yuqoriligicha turadi. Kasalning umumiy holati birmuncha yaxshilanadi. Ke-
160
yinchalik esa yomonlasha borib, qorindagi o g iiq kuchayadi, kasal
(|usa boshlaydi. Bunday kasalda oraliq yaxshilanish davri chuvalchangsimon o‘simta destruksiyasi va nerv tugunlarining nekrozi bilan xarakterlansa, kasallikning ogirlashishi o‘simta perforatsiyasi,
ya’ni peritonitning boshlanishi bilan ifodalanadi. Bunday paytda,
bilmagungacha biror antibiotik berish kasaldagi peritonit aniqlanmasligiga sabab bo‘lib, o g ir asoratlarga va oqibatlarga olib keladi.
Kasal tekshirilganda, umumiy ahvoli ancha ayanchliligi ko‘zga
lashlanadi. Terisi oqargan, «marmarsimon» rangda, tili qurigan va
oq karash boylagan, qisman hansirash kuzatiladi. Ba’zan puls chastotasi bilan harorat darajasi o‘rtasidagi birlik buzilib, kollaptoid
holat yuzaga keladi. Qorin doim ogiiydi, mushaklar taranglashadi va Shetkin-Blyumberg simptomi o‘ng chanoq sohasida kuzatiladi. Ba’zan tenezm, ich ketishi va og‘riqli tez-tez siyish holatlari
kuzatiladi. To‘g‘ri ichakni barmoq bilan tekshirilganda, ichakning
oldingi devori og‘riqli osilgan holatdaligi aniqlanadi. Kichik yoshdagi bolalarda, kasallikning dastlabki davrida, umumiy ahvoli uncha
o‘zgarmagan boiadi. Keyinchalik nafas olish va yurak urishi tezlashadi. Metabolik jarayonlarning buzilishi natijasida, keyinchalik
kasalning umumiy ahvoli battar yomonlashadi.
Davosi. Appendikulyar peritonitni davolashda operatsiyaga tayyorlash, operatsiya va operatsiyadan keyingi davr asosiy o‘rin tutadi.
Operatsiyaga tayyorlashdan asosiy maqsad gemodinamik buzilishlarni kamaytirish, kislota-ishqor va suv-tuz almashinuvini kamaytii ishdan iborat (4.12-rasm).
Operatsiyadan ko‘zga tutiluvchi maqsad - birlamchi o‘choqni
bartaraf qilish, qorin bo‘shlig‘ining lozim boigan sohasini yiringdan
tozalab drenajlashdan iborat.
Operatsiyadan keyingi davrda esa kasalni o‘rinda 30° burchak
ostida yotish holatini, qo‘yilgan drenaj naylardan ekssudatlar
ehiqishini ta’minlash kerak. Yurak va nafas olish tizimi faoliyatini
liklash, zaharlanishni kamaytirish kislota-ishqor va tuz-suv
almashinuvini moiadillashtirishga qaratilgan kompleks davo
ladbirlarini olib borishdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |