Маъруза машғулотлар мавзуси соат

17.1.2. Buyrak joylashuv patologiyasi
Biroq; ekskretor urologiya bajarilganida haqiqiy hoi aniqlanadi.
Ba’zan bu xastalik diafragma relaksatsiyasi bilan birgalikda uchraydi.
Ko‘krak distopiyasida siydik nayi odatdagidan uzun boiib, qon
tomirlari ham shox tomirning yuqorisidan boshlanadi.
Yonbosh distopiyasida buyrak yonbosh chuqurchasida joylashadi.
Bu holda buyrakning nerv chigallari va qo‘shni a’zolarga ta’siridan
qorinda og‘riq boiishi mumkin. Qorin paypaslanganda yonbosh
sohasida o‘smasimon hosila borligi aniqlanadi. Bu og‘riq bemor
harakat qilganda yoki yuk ko‘targanida uni ko‘proq bezovta qiladi.
Tashxis, asosan, ekskretor urografiya yordamida qo£yiladi.
Bel distopiyasida buyrak odatdagi topografik holatdan pastroqda
joylashgan boiib, ko‘pincha nefroptoz yoki buyrak o‘smasi bilan
chalkashtiriladi. Bunda bel sohasida og‘riq paydo boiadi.
Chanoq distopiyasida buyrak chanoq chuqurligida joylashadi.
0 ‘g‘il bolalarda to‘g‘ri ichak bilan qovuq orasida, qizlarda esa
bachadon bilan to‘g‘ri ichak orasida joylashadi. Qo‘shni a ’zolarga
2 2 0
bosilishidan og‘riq va shu a’zolar funksiyasining buzilishi bilan
klinik manzarasini namoyon qiladi. Anus teshigi dan barmoq bilan
tekshirilganda to‘g‘ri ichak old devori tomonda qattiq muhitli
o‘smasimon hosilani paypaslash mumkin. Ekskretor urografiya,
ayrim hollarda retrograd pielografiya ham qo‘llaniladi. Kesishma
distopiya juda kam uchraydi. Bu bir buyrakning o‘rta chiziqdan
qarama-qarshi tomonga o‘tib, ikkala buyrakning ham bir tomonda
bo‘lib qolishi dir. Ko‘pincha ikkala buyrakning bir-biri bilan birlashib
qolishi ko'rinishida bo‘ladi. Xastalik ekskretor urografiya yordamida
aniqlanadi (17.5-rasm).
17.5-rasm. 0 ‘ng buyrakning geterolateral distopiyasi
(sxematik ko‘rinishi va rentgen tasviri).
Shuni ta’kidlash lozimki, distopiyaga uchragan buyrakda
pielonefrit va gidronefroz ko‘proq aniqlanadi. Bu paytda shu
kasalliklarga oid belgilar paydo boMadi.
Buyrak distopiyasini buyrak o‘smasi va nefroptozidan farqlashga
to‘g‘ri keladi. Ekskretor yoki retrograd urogrammada nefroptozda
siydik nayining egri-bugriligi qayd etiladi (17.6-rasm).
2 2 1
17.6-rasm. Chap buyrak chanoq distopiyasi: A - ekskretor
urografiya. В - retrograd urografiya.
Nefroptozda buyrak hatto qovurg‘a ostigacha siljiydi, distopiyada
esa bu holat kuzatilmaydi. Nefroptozdan farqli o‘laroq buyrak
angiografiyasida buyrak qon tomirlari kalta boiadi. Buyrak
distopiyasi qanchalik past joylashgan boisa, uning rotatsiya darajasi
shunchalik kuchli boiadi.
Davosi. Distopiyaga uchragan buyrakni davolashga hojat yo‘q.
Muolaja asosan asoratlarga qaratilgan boiib, ko‘pincha konservativ
usul qoilaniladi. Nefrolitiaz, gidronefroz, o‘sma va boshqa asoratlar
rivojlangan boisa, mos ravishda operatsiya bajariladi. Buyrak
morfostrukturasi va uning joylashuvi o‘ziga xos boiganligini
operatsiya paytida, albatta, inobatga olish lozim.