Ma'ruza kirish. Reja

Adabiyotlar

1. 
   Imomnazarov A.T. elektromexanik tizimlarning elementlari. Oliy o’quv yurtlari uchun darslik, - Toshkent.:, “Ta’lim”, 2009., -185b.
   
2. 
   Imomnazarov A.T. sanoat korxonalri va fuqarolik binolarining elektr jihozlari, - Toshkent.:, “ILM ZIYO”, 2006., -185b.
   
3. 
   Бойко В.И. и др., Схемотехника электронных систем. Микропроцессоры и микроконтроллеры. Учебник,-С-Петербург.:, БХВ 2004.
   
4. 
   Браславский И.Я. Асинхронный полупроводниковый электропривод с параметрическим управлением. –М.:, Энергоатомиздат, 1998.
   

MA’RUZA – 53

SELSINLARNING TRANSFORMATOR ISH REJIMLARI
Bu ish rejimida kichik quvvatli signal aloqa liniyasidan uzatiladi, so‘ngra bu signal kuchaytiriladi, ijrochi motorni ishga tushiradi, motor esa boshqaruv obyektini siljitishi bilan bir paytda uzatuvchi selsin bilan qabul qiluvchi selsinlar orasidagi nomutanosibiik burchagini kamaytiradi.

53.1- rasmda selsinlarning transformator ish rejimida ishlash sxemasi keltirilgan.

Uzatuvchi selsinning qo‘zg‘atish chulg'ami ta'minlovchi tarmoqqa ulanib mashinaning magnit tizimida ma'Ium chastotali magnit oqimini hosil qiladi. Uzatuvchi va qabul qiluvchi sinxronizatsiyalash chulg'amlari o‘zaro aloqa liniyalari bo‘yicha ulangan.

Qabul qiluvchi selsinning qo‘zg‘atish chulg‘amining vazifasi nomu- tanosibiik burchagi 𝛩=𝛩_U-𝛩_K ga mos bo'lgan signal (kuchlanish)ni hosil qilishdan iborat.

Qabul qiluvchi selsinning qo‘zg‘atish chulg'ami uzatuvchi selsinning qo‘zg‘atish chulg'amidan avvaldan 90°ga burilgan bo'lsa, u holda selsinlarning transformator rejimi sxemasi mos deyiladi. Qabul qiluvchi selsin rotorining burilish burchagi 𝛩_K ning qiymati shu holatga nisbatan hisoblanadi.

Uzatuvchi selsinning qo‘zg‘atish chulg‘amida hosil qilingan ma'lum chastotali magnit oqimi sinxronizatsiyalash chulg‘amlarida mos ravishda E₁, E₂, E₃ EYuKlarni yuzaga keltiradi va ulaminng qiymatlarini (52.1) tenglamalar asosida hisoblash mumkin. Agar aloqa liniyalarining qarshiliklarini hisobga olmasak va har ikkala selsinlarning qarshiliklarini o'zaro teng, ya’ni Z_u = Z_K= Z deb qabul qilsak, u holda EYuK ta'sirida chulg'amlar va liniyalardan o'tayotgan toklar quyidagi ifodalar bilan aniqlanadi;

Bu toklar qabul qiluvchi selsinning sinxronizatsiyalash chulg'amlarida F_K1, F_K2, F_K3 MYuKlarni hosil qiladi.

MYuKIarning natijaviy qiymati bo'ylama va ko'ndalang tashkil etuvchilar yordamida hisoblanadi:

bunda; F_max = 1.8ωk_chulI_max - qutblarjuftligiga to‘g‘ri keladigan MyuK.

Natijaviy MYuK magnit oqimi Φni hosil qiladi va bu magnit oqimi esa qabul qiluvchi selsinning qo‘zg‘atish chulg'ami bilan o'zaro ta'siri natijasida

qo‘zg‘atish chulg'amida chiqish EYuKni yuzaga keltiradi;

E_chul=E_chiq.maxsin𝛩 , (53.3)

bunda: E_chiq.max natijaviy MYuK vektorining qabul qiluvchi selsin qo'zg'atish chulg'ami o‘qi bilan mos kcigan holdagi chiqish EYuK qiymati.

53.2- rasmda transformator rejimi sxemasida ishlayotgandagi qabul qi- luvchi selsinning chiqish EYuK va kuchlanishining nomutanosiblik burchagi 𝛩 ga bog'liq o‘zgarishi tavsiflari keltirilgan.

53.2- rasm. Qabul qiluvchi selsinning chiqish EYuK (1) va kuchlanish (2) tavsiflari.

Nazorat savollari.

1. 
   Selsinning transformator ish rejimi qanday rejim?
   
2. 
   Sinxronizatsiya momenti qanday hosil qilinadi?
   
3. 
   Qabul qiluvchi selsinning chiqish elektr EYuK va kuchlanish tavsiflari qanday hosil qilinadi?
   

Adabiyotlar

1. 
   Imomnazarov A.T. elektromexanik tizimlarning elementlari. Oliy o’quv yurtlari uchun darslik, - Toshkent.:, “Ta’lim”, 2009., -185b.
   
2. 
   Imomnazarov A.T. sanoat korxonalri va fuqarolik binolarining elektr jihozlari, - Toshkent.:, “ILM ZIYO”, 2006., -185b.
   
3. 
   Бойко В.И. и др., Схемотехника электронных систем. Микропроцессоры и микроконтроллеры. Учебник,-С-Петербург.:, БХВ 2004.
   
4. 
   Браславский И.Я. Асинхронный полупроводниковый электропривод с параметрическим управлением. –М.:, Энергоатомиздат, 1998.