maruza. Kirish. Neft va gaz geologiyasi soat

Kudukni SHCHN yordamida ishlatishda quduq maxsulotini yer yuzasiga chiqarish turli xildagi bajarilishlarda tayyorlangan nasos qurilmalari yordamida amalga oshiriladi:
-shtangali nasos qurilmasi, unda quduqga chuqurlik nasosi tushirilgan bo‘lib, yer yuzasiga joylashtirilgan dvigatel xarakatni nasos shtangalari tizmasi yordamida uzatadi, suyuqlikni yer yuzasiga chiqarish uchun shtangali chuqurlik nasoslari qo‘llaniladi;
-shtangasiz nasos qurilmasi, unda nasos dvigatel bilan birgalikda tushirilib, ular bir butun agregat hisoblanadi. Agregat quduqga nasos quvurlari o‘rdamida tushirilib, nasos shtangasi ishlatilmaydi. Bu usulda ko‘llaniladigan nasoslarni shtangasiz cho‘kma nasoslar deb ataladi.
Shtangasiz cho‘kma nasoslar o‘z navbatida markazdan qochma elektronasoslar va gidravlik porshenli nasoslarga bo‘linadi. Shtangali va shtangasiz nasoslar bilan ishlatish texnologiyasi har xil.
Chuqurlik nasosi uskunalari quyidagi ko‘rtsakichlar: chuqurlik nasosini ishga tushirish uchun yuqoridan energiya berish usuli va chuqurlik nasosi va butun uskunaning ishlash prinsipi va konstruktiv xususiyatiga qarab tasniflanadi.
Neft konlari quduqlarini ishlatishda eng ko‘p tarqalgan usullardan biri tebranma dastgoxlardan harakat oladigan SHCHN lar yordamida neft qazib olish usulidir. Respublikamiz hududidagi ko‘pgina neft konlari SHCHNlar yordamida ishlatiladi. Bu usulning keng qullanilishiga asosiy sabablardan biri jixozlarning va ularga xizmat kqrsatishning oddiyligi, quduqni jihozlashda sarf xarajatlarning kamligi, hamda kam debitli ya’ni kuniga bir necha kilogrammdan bir necha o‘n tonnagacha bo‘lgan quduqlardan yuqori iqtisodiy ko‘rsatkichlar bilan neft qazib olish imkoniyatlari borligida. SHCHN maxsus konstruksiyadagi plunjer nasosi bo‘lib, xarakatni shtangalar kolonnasi orqali oladi.
SHCHN kurilmasi (1.1-Rasm) yer usti va yer osti jihozlari majmuasidan iborat bo‘lib, yer osti jihozlariga SHCHN silindr pastki oxirgi qismida qo‘g‘almas so‘ruvchi klapan 1 va porshen-plunjer yuqori qismida qo‘zg‘aluvchan so‘ruvchi klapan 2, nasos shtangalari 3 va nasos kompressor quvurlari kiradi.
Bundan tashqari nasos yer osti jihozlariga SHCHN qabul qilish quvuriga ulanadigan va uning murakkab sharoitlarda ishlash qobiliyatini samarali ishlashini ta’minlashga yordam beradigan turli xildagi himoya uskunalari – gaz va qum yakorlari, xvostovik va shu kabilar kiradi.
Shtangali nasos qurilmasi yer usti jihozlariga elektrodvigatel 9, krivoship 7, shatun 8, balansir 6, salnik 5 quduq usti bog‘lanishlari va troynik 4 lardan iborat bo‘lgan tebratma dastgox kiradi. Troynik yuqori qismida sirti jilvirlangan shtok yuqorisi tushirilgan salnik qurilmasi bo‘lib, u nasosning ishlash davomida neft quyilib ketmasligining oldini oladi. Troynik o‘rta qismida quvurdan olinayotgan neftning chiqib ketishi uchun chiqarish tarmog‘i mavjud.