Ma’ruza: Eritmаlаr. Foiz, Molyar va Normal konsentratsiya eritmalarini tayyorlash. Fiksanal eritmalar tayyorlash. Reja


Qattiq moddalarning eruvchanligi bosimga bog’liq bo’lmaydi



Download 293,83 Kb.
bet6/17
Sana02.01.2022
Hajmi293,83 Kb.
#311488
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
ma`ruza 2

Qattiq moddalarning eruvchanligi bosimga bog’liq bo’lmaydi.

Suyuq moddalar suyuqliklarda eriganda turlicha (cheksiz yoki cheklanmagan mikdorda) eriydi yoki aralashadi. Masalan, spirt suvda cheklanmagan mikdorda eriydi, boshqacha aytganda spirt va suv xohlagan miqdoriy nisbatlarda aralashadi.

Dietil efiri (C2H5 - O - C2H5) xona temperaturasida suvda cheklanmagan mikdorda eriydi, ya’ni suv va efir aralashmasi ikki qavatdan iborat bo’ladi. Yuqori qatlam - suvning efirdagi to’yingan eritmasi bo’lsa, pastki qatlam efirning suvdagi to’yingan eritmasidir. Temperaturaning ortishi bu moddalarni bir-biridan eruvchanligini oshiradi va ma’lum temperaturada ikkala modda o’zaro xohlagan nisbatda aralashadi.

O’zaro cheklangan mikdorda eruvchi suyuqliklarning cheksiz eruvchanlik holatiga o’tadigan temperatura suyukliklarning kritik erish temperaturasi deyiladi. Bunga misol: fenol (C6H5OH ) 66,40C da suvda cheklangan mikdorda eriydi, 66,40C dan boshlab esa, fenol cheklanmagan miqdorda suvda, suv esa fenolda eriydi (aralashadi). Shuning uchun "fenol-suv" sistemasi uchun 66,40C kritik erish temperaturasi deyiladi.

Ma’lumki ikkita o’zaro aralashmaydigan suyuqlik aralashmasiga uchinchi - bu ikkala moddada o’z eruvchanlik koeffitsientiga proporsional holda eriydigan modda qo’shilsa, bu modda ikkala suyuqlikda turlicha eriydi.

O’zaro aralashmaydigan moddalar aralashmasida erigan (tarqalgan) moddaning konsentratsiyalari nisbati ayni temperaturada doimiy son bo’lib, erigan moddaning umumiy miqdoriga bog’lik emas. Buni "tarqalish qonuni" deyiladi. Agar C - erigan moddaning birinchi erituvchidagi konsentratsiyasi, C- erigan moddaning ikkinchi erituvchidagi kontsentratsiyasi bo’lsa, uning tarqalish koeffitsienti K quyidagicha ifodalanadi:



Yodning suvga nisbatan xloroformda tarqalish koeffitsienti K=130 ga teng, ya’ni xloroformda erigan yod miqdori suvdagiga nisbatan 130 marta ko’p.

"Tarqalish qonuni"ga asoslanib moddalarni bir-biridan ajratish, miqdorini oshirish - konsentrlash va ajratib olish (ekstraktsiyalash) mumkin.

Gazlar ham suyuqliklarda eriydi. Bu jarayon ekzotermik jarayon. Gazlarning suyuqliklarda erishi Genri qonuniga buysunadi.

Doimiy temperaturada o’zgarmas hajmdagi suyuqlikda erigan gaz miqdori shu gazning partsial bosimiga to’gri proporsional.

C = K * P

bunda S - gazning to’yingan eritmadagi miqdori, P-gazning parsial bosimi va
K - proporsionallik koeffitsienti yoki Genri doimiysi.

Agar suyuqlikda bir necha gazlar aralashmasi erisa, har bir gazning eruvchanligi gazlarning umumiy bosimiga emas, balki shu gazning parsial bosimigagina bog’lik bo’ladi.

Gazlarning eruvchanligi "ml/100 ml" birlikda ifodalanadi.


Download 293,83 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish