Маъруза Арматура ва арматура буюмлари. Темирбетон. (2 соат)

Пўлат арматурани 3 - 5 % га чўзилса, унинг ички кристалл тузилиши маълум даражада ўзгаради, бу ўзгариш арматура мустаҳкамлигини оширади. Арматура қайта чўзилса, чўзилиш диаграммаси бошланғич диаграммадан фарқ қилади (2-расм).

• Пўлат арматурани 3 - 5 % га чўзилса, унинг ички кристалл тузилиши маълум даражада ўзгаради, бу ўзгариш арматура мустаҳкамлигини оширади. Арматура қайта чўзилса, чўзилиш диаграммаси бошланғич диаграммадан фарқ қилади (2-расм).
• Маълумки, пўлатнинг асосий физик-механик хоссадалари материал намунасини чўзишга синиш жараёнида олинадиган «кучланиш-деформация» (-) диаграммасида ўз аксини топади. Бу диаграммага кўра арматура пўлатлари қуйидаги турларга бўлинади:
• 1. Оқиш чегараси аниқ кўринадиган юмшоқ пўлатлар.
• 2. Оқиш чегараси аниқ кўринмайдиган ўтда тобланган пўлатлар.
• 3. Деярли узилгунга қадар «-» диаграммасида чизиқли боғланишга эга бўлган ўта мустаҳкам пўлатлар.

Пўлатнинг асосий мустаҳкамлик тавсифлари қуйидагилардир:

• Пўлатнинг асосий мустаҳкамлик тавсифлари қуйидагилардир:
• -биринчи турдаги пўлатлар учун оқиш чегараси у, яъни эластиклик чегарасида бўлади (2- расм, а); - иккинчи ва учинчи турдаги пўлатлар учун шартли оқиш чегараси 0,2 бўлиб (бу кучланишнинг шундай қийматики намунанинг қолдиқ деформацияси 0,2% ни ташкил этади), шартли эластиклик чегараси 0,2 бўлади. (2-расм, б).
• -пўлатнинг вақтли қаршилиги (мустаҳкамлик чегараси) - su; узилишидаги чегаравий узайиш ва ҳ.к.

Кам углеродли пўлатларда оқиш майдончаси мавжуд бўлиб, пластиклиги 20% ни (n=20%) ташкил этади. Мўл углеродли пўлатларни пластиклиги икки маротаба кам бўлади. Чегаравий узайиши қисқа бўлган арматуралар мўрт бўлиб, юк таъсирида бирданига узилиши ва конструкция бузилиш мумкин. Пластиклик хоссалари юқори бўлган пўлатлар темирбетон конструкцияларининг ишлаши учун қулай шароит яратади; статик ноаниқ системаларда, шунингдек динамик кучлар таъсирида бунинг аҳамияти айниқса каттадир.

• Кам углеродли пўлатларда оқиш майдончаси мавжуд бўлиб, пластиклиги 20% ни (n=20%) ташкил этади. Мўл углеродли пўлатларни пластиклиги икки маротаба кам бўлади. Чегаравий узайиши қисқа бўлган арматуралар мўрт бўлиб, юк таъсирида бирданига узилиши ва конструкция бузилиш мумкин. Пластиклик хоссалари юқори бўлган пўлатлар темирбетон конструкцияларининг ишлаши учун қулай шароит яратади; статик ноаниқ системаларда, шунингдек динамик кучлар таъсирида бунинг аҳамияти айниқса каттадир.

• 2-расм. Арматура пўлатининг характерли диаграммалари. a - оқиш майдончаси мавжуд; б - оқиш майдончаси йўқ.