Ma’ruza №2. Mashina detallari va ish jihozlari (davomi) reja

2.2. Bloklar

Blok oboymalari montaj va takelaj ishlarida mustaqil yuk ko‘tarish qurilmasi sifatida ham shuningdek, ish jihozlari egiluvchan osmaga ilib qo‘yilgan qurilish mashinalarining konstruksiyalari, boshqarishning kanat-blok sistemasida ish organlari tarzida ham ishlatiladi. Har qanday blok oboymasining asosiy qism bоʻg‘inlarida ma’lum diametrli kanatga mo‘ljallangan ariqchalari bo‘lgan bitta (1.20-rasm, a) yoki bir nechta (1.20-rasm, б) cho‘yan yoxud po‘lat bloklar (roliklar) 4 dan iborat. Bloklar (roliklar) chekkalar 1 orasiga qimirlamaydigan qilib mahkamlab qo‘yilgan o‘q 3 ga nisbatan dumalash yoki sirpanish podshipniklarida aylanadi. Chekkalar o‘zaro boltlar bilan, kanat mahkamlanadigan halqa va traversa 5 bilan o‘q 2 vositasida biriktiriladi. Traversa 5 da sferik shaybada yoki tirak podshipnikda ilmoq yokn sirtmoq 6 mahkamlangan. Montaj ishlarida yuk ko‘tarish qobiliyatn 0,5 dan 30 t gacha bo‘lgan bir, ikki, uch, to‘rt va besh blokli oboymalar keng tarqalgan.


1.20 - rasm. Ilgak osmalari yoki qo‘zg‘aluvchan bloklar.
a)-bir blokli; б)-bir necha blokli.
Barabanlar kanatlarni bir qavat yoki ko‘p qavatli kilnb o‘rash va yotqizish uchun mo‘ljallangan. Kanat bir qatlamli qilib o‘ralganda vint ariqchalari o‘yilgan barabanlar (1.21-rasm) qo‘llaniladi, bu arnqchalar barabanning kanatga tegishish yuzasini oshiradi, kanatni barabanga to‘g‘ri yotqizadi va o‘ramlar orasidagi ishqalanish bo‘lmasligini ta’minlaydi. Kanatni ko‘p qavatli qilib o‘rashga mo‘ljallangan baraban (1.21-rasm, б) silliq sirtga ega.
Baraban (g‘altak) lar cho‘yan yoki po‘latdan qo‘yiladi yoki list po‘latdan payvandlab tayyorlanadi. Kanat barabanga siquvchi plankalar bilan boltlar yordamida (1.21-rasm, в) yoxud ponali qisqichlar bilan (1.21-rasm, г) mahkamlanadi.
Barabanga kanatni to‘g‘ri joylash uchun kanat joylagichlar xizmat qiladi, ular kanatni siljishdan va tarangligi kamayganida chigallashib ketishdan saqlaydi.
Kanatni uzoqqa chidashi chig‘ir barabanlari va bloklari diametriga bog‘liq.

1.21-rasm. Baraban turlari.