Маъруза №13-14. Тугунлар ва линиялар

13.2. КАНАЛ САТҲИДА АДРЕСЛАШ 
Биз канал сатҳи ҳақидаги муҳокама қиладиган навбатдаги масала – бу 
канал сатҳи адреслари ҳисобланади. IP-адреслар Интернетга уланган 
бошланғич ва охирги хостларнинг аниқ нуқталарини аниқлайди. Лекин, 
Интернет каби уланиш ўрнатилмайдиган тармоқларда биз фақат IP-
адресларни ишлатган ҳолда дейтаграммани белгиланган адресатга етиб 
боришига мажбурлашимиз мумкин эмас. Сабаб шундаки, Интернетда ҳар бир 
дейтаграмма битта ва ўша бошланғич хостдан битта ва ўша белгиланган 
хостгача бўлган бошқа йўлга эга бўлиши мумкин. Манба ва белгиланган 
манзил IP-адреслари икки охирги манзилни белгилайди, лекин дейтаграмма 
қайси линиялардан ўтиши кераклигини аниқлай олмайди. 
Биз дейтаграммадаги IP-адресларни ўзгартирмаслик кераклигини 
унутмаслигимиз керак. Агар дейтаграммада белгиланган манзил IP-адреси 
ўзгарса, пакет ҳеч қачон белгиланган адресатга етиб бормайди. Агар 
дейтаграммада манба IP-адреси ўзгарса, қабул қилувчи хост ѐки 
маршрутизатор ҳеч қачон манба билан боғлана олмайди. Сабаби жавобни ѐки 
хатолик ҳақидаги хабарни манбага қайта узатиш керак бўлади. 
Юқорида келтирилган муҳокама бизга уланиш ўрнатилмайдиган 
тармоқлараро тармоқда бошқа адреслаш механизми кераклигини кўрсатади, 
яъни бизга икки тугун учун канал сатҳи адреслари керак. Канал сатҳи 
адресини баъзан уланиш (линия) адреси, баъзан физик адрес, айрим 
ҳолларда MAC-адрес деб ҳам аташади. 
Алоқа канал сатҳида назоратланиши сабабли, адреслар канал сатҳига 
тегишли бўлиши керак. Дейтаграмма тармоқ сатҳидан канал сатҳига ўтганда, 
у кадрга инкапсуляцияланади ҳамда кадр сарлавҳасига икки адрес 
маълумотлари бириктирилади. Бу икки адрес ҳар сафар кадр битта линиядан 
бошқасига ўтганда ўзгаради. 13.4-расм катта бўлмаган Интернетдаги 
концепцияни тақдим этади. 

---

13.4-расм. Катта бўлмаган Интернетда IP-адреслар ва канал сатҳи адреслари. 
13.4-расмдаги Интернетда бизда 3та линия ва 2та маршрутизатор 
мавжуд. Биз янада фақат икки хостни кўрсатдик: Алиса (манба) ва Боб 
(белгиланган манзил). Ҳар бир хост учун биз икки адресни кўрсатдик: IP-
адреслар (N) ва канал сатҳи адреслари (L). Эътибор беринг, маршрутизатор 
уланган линиялар сони қанча бўлса, маршрутизатор шунча адреслар 
жуфтлигига эга. Биз ҳар бир линияда биттадан бўлган 3та кадрни кўрсатдик. 
Ҳар бир кадр манба ва қабул қилувчи адреслари (N