Маъруза №13-14. Тугунлар ва линиялар

A2:34:45:11:92:F1 
Кенг узатишли адрес (Broadcast Address). Баъзи канал сатҳи 
протоколлари кенг узатишли адресни белгилайди. Узатиш (тарқатиш) ягона 
алоқани англатади. Белгиланган кенг узатишли адресга эга бўлган кадр 
линиядаги барча объектлар учун узатилади. 
Мисол 13.3. 
Кенг узатишли канал сатҳи адреслари кенг тарқалган Ethernet локал 
тармоғида 48 битни (барчаси 1) ташкил этади. Улар икки нуқталар билан 
ажралган 12та ўн олтиталик рақамлар каби тақдим қилинган. Қуйида кенг 
узатишли адрес кўрсатилган: 
FF:FF:FF:FF:FF:FF 
 
13.2.2. Адресни белгилаш протоколи (ARP - Address Resolution 
Protocol) 
Ҳар сафар тугун линиядаги бошқа тугунга узатиш учун IP-
дейтаграммага эга бўлганда, у қабул қилувчи тугун IP-адресига эга бўлади. 
Бошланғич тугун эса бевосита маршрутизатор IP-адресини билади. Йўналиш 
охиридаги маршрутизатордан ташқари ҳар бир маршрутизатор навбатдаги 
маршрутизатор IP-адресига эга бўлади, яъни бу унинг қайта узатиш жадвали 
орқали амалга оширилади. Охирги маршрутизатор эса белгиланган хост IP-
адресини билади. Лекин навбатдаги тугун IP-адреси кадрнинг линия бўйича 
ўтишига ѐрдам бермайди ҳамда бизга навбатдаги тугуннинг канал сатҳи 
адреси керак. Бу адресни белгилаш протоколининг (ARP) зарур вақти 
ҳисобланади. 13.5-расмда кўрсатилганидек, ARP протоколи тармоқ сатҳида 
белгиланган ѐрдамчи протоколларнинг бири ҳисобланади. У тармоқ сатҳига 
таълуқли, сабаби у IP-адресни мантиқий линия адреси билан таққослайди. 
ARP протоколи IP-протоколдан IP-адресни қабул қилади, адресни мос канал 
сатҳи адреси билан таққослайди ва уни канал сатҳига узатади. 
13.5-расм. TCP/IP протоколлар тўпламида ARP позицияси. 

---

Хост ѐки маршрутизатор ўз тармоғида бошқа хост ѐки 
маршрутизаторнинг канал сатҳи адресини топиши керак бўлган вақтда у ARP 
сўров пакетини узатади. Пакет канал сатҳи адресини, узатувчи IP-адресини 
ва қабул қилувчи IP-адресини ўз ичига олади. Узатувчи қабул қилувчи канал 
сатҳи адресини билмаганлиги сабабли, сўров канал сатҳи кенг узатишли 
адресини фойдаланган ҳолда линия бўйича трансляцияланади (13.6-расмга 
қаранг). 
13.6. ARP операцияси. 
Тармоқдаги ҳар бир хост ѐки маршрутизатор ARP сўров пакетини 
қабул қилади ва қайта ишлайди. Лекин, фақат кутилган қабул қилувчи унинг 
IP-адресини тан олади ва ARP жавоб пакетини қайта узатади. Жавоб пакети 
қабул қилувчи адреси ва канал сатҳи адресларини ўз ичига олади. Пакет 
сўров пакетини узатган тугунга мўлжалланган бир манзилли узатишга эга. 
13.6а-расмда чап томондаги (А) тизими бошқа N2 IP-адресли (В) 
тизимига етказилиши керак бўлган пакетга эга. А тизими пакетни етказиб 
бериши учун уни ўз канал сатҳига узатиши зарур, лекин унга қабул қилувчи 
физик адреси маълум эмас. У N2 IP-адресли тизимни физик адресини сўраш 
учун ARP хизматларидан фойдаланади, яъни ARP-протоколини сўраган 
ҳолда ARP сўров пакетини узатади. 
Бу пакет физик тармоқдаги ҳар бир тизим томонидан қабул қилинади, 
лекин 13.6b-расмда кўрсатилганидек, унга фақат В тизими жавоб беради. В 
тизим ўзининг физик адресини ўз ичига олган ARP жавоб пакетини узатади. 
Энди А тизими қабул қилинган физик адресни фойдаланган ҳолда бу адресат 
учун узатиши керак бўлган барча пакетларни узатиши мумкин.