Ma’ruza №1 Mavzu: Informatika fani, uning predmeti, asosiy masalalari va yo’nalishlari

Shaxsiy kompyuterlar va Server

• Shaxsiy kompyuterlar - uyda va ish joyida turli masalalarni yechishda foydalaniladigan IBM rusumidagi kompyuterlar. Axborotlarga ishlov berish tezligi va xotira tizimi ish faoliyatimizdagi oddiy masalalarni yechishga yetarli hisoblanadi.
• Server kompyuterlar – fan va texnikaning turli sohalariga oid masalalarni yechishga hamda tarmoqdagi kompyuterlarga о‘z resurslarini taqdim etishga mо‘ljallangan kompyuterlar. Ularning amal bajarish tezligi va xotira hajmi shaxsiy kompyuterlarnikiga qaraganda ancha yuqori hisoblanadi.

Superkompyuterlar

• Superkompyuterlar – juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni yechish uchun mо‘ljallangan tizimdir. Bu kompyuter tizimlari 1 sekundda о‘n trillion amal bajaradi.

Stol komyuterlari(desktop)
МОБИЛ КОМПЬЮТЕРЛАР
Mobil naavigatorlar (KPK + GPS)
Cho’ntak kompyuterlar
Smartfonlar
(Telefon + KPK)
Kommunikatorlar (mobil aloqa)

Shaxsiy kompyuterlarning asosiy qurilmalari

• Kompyuterning asosiy qurilmalari:
• Tizimli blok
• Monitor
• Klaviatura
• Sichqoncha

Monitor ENT (CRT)

ENT – Elektron nur trubkali monitor
Monitorning dioganali bо‘yicha о‘lchami – 15’’, 17’’, 19’’, 21’’ dyuym. (1 dyuym- 2,54 sm)
Monitor tizimlari imkoniyatlari – VGA, SVGA, XGA, SXGA, UXGA
Nuqta qatlami – ekrandagi nuqtalar orasidagi masofa (0,21 – 0,28 mm)
Tiklash chastotasi (kadr almashinuvi) –72 Hz. dan, standart VESA 85 Hz. dan boshlanadi.
Asosiy belgilari
Operatsion tizim –bu boshqaruvchi va qayta ishlovchi dasturlar to’plami bo’lib, u kompyuter yoqilganida uning tezkor hotirasiga yuklanadi va kompyuter resurslarini (tezkor xotira, disklardagi joylar va hokazolar) taqsimlaydi, amaliy dasturlar ishini boshqaradi, foydalanuvchi bilan kompyuter o’rtasida muloqot o’rnatadi. Operatsion tizim foydalanuvchiga va amaliy dasturlarga kompyuterning uskunalari bilan aloqa qilishning qulay usuli (interfeys)ni ta’minlaydi.
Kompyuterlarda operatsion tizimni mavjud bo’lishi zarur. Chunki kompyuter vositalari bilan ishlashni va uning resurslarini taqsimlashni amalga oshiruvchi eng sodda amallar - bu eng quyi darajadagi amallar hisoblanadi, shuning uchun foydalanuvchiga va amaliy dasturlarga zarur bo‘lgan harakatlar bir necha yuzlab yoki minglab shunday amallardan iborat bo‘ladi. Bir diskdan ikkinchi bir diskga biror faylni nusxasini ko‘chirish, kabi murakkab bo‘lmagan amalni bajarish uchun ham (fayl – bu diskdagi yoki boshqa mashinaviy axborot tashuvchidagi axborotlar to‘plami) diskovodlarga taalluqli buyruqlarni ishga tushirish, ularning ijrosini tekshirish, disklardagi fayllarni joylashtirish, jadvallaridan axborotni izlash hamda ularga ishlov berish va hokazolar bo‘yicha minglab amallarni bajarish lozim bo‘ladi.