Ma'ruza 1 korxonaning investision faoliyati

Т

t

T

t

t

ич

t

t

ич

t

t

E

K

E

Х

Н

0

0

1

1

1

 

---

Ushbu  formula  asosida  aniqlangan  daromadlilik  normasi  miqdori  

investorning kapitalga talab qiluvchi daromad miqdori bilan taqqoslanadi. Agar 

IDN talab qilinuvchi daromad normasiga teng yoki undan katta bo’lsa, u holda 

loyiha samarali hisoblanadi. 

4)Investisiyalarning  qoplanish  muddati  (T

i

)  -  investision  loyihani  amalga 

oshirishni  boshlashdan  to  natijalarga  erishishgacha  bo’lgan  minimal  vaqt 

muddati. U quyidagi formula asosida aniqlanadi: 

м

с

и

П

И

T



 

Bu yerda: 

I

s

 – sof investisiyalar; 

P

m

 – loyiha keltiruvchi o’rtacha yillik pul mablag’lari oqimi, so’m. 

Shu  bilan  birga  qoplanish  muddati  loyihaning  daromadliligi  ko’rsatkichi 

hisoblanmaydi. Shu sababli amaliyotda investisiyalar birlamchi kapital (qo’yilma)ga 

nisbatan daromadlilik ko’rsatkichi orqali ko’rib chiqiladi hamda quyidagi formula 

asosida hisoblanadi: 

100





К

M

Д

н

u

 

Bu yerda: 

D

u 

–investisiyalar daromadi, % da; 

M

n

 – soliqlar to’langandan so’ng qolgan foyda, so’m; 

K - investisiyalar (boshlang’ich). 

U  yoki  bu  investision  loyihani  tanlash  to’g’risida  qaror  qabul  qilishda 

korxonalar quyidagi savollarga javob berishi lozim: 

-

 

ishlab chiqarishdagi bugungi holat qancha davom etishi mumkin va bozorda 

mahsulotga (ish, xizmatga) bo’lgan talab qanday; 

-

 

kapital kiritish uchun imkoniyatlar qanday; 

-

 

raqobatchilik faoliyati qanday; 

-

 

qanday muvaffaqiyat omillari mavjud; 

-

 

yangi bozorga kirish uchun qanday imkoniyatlar mavjud. 

---

Iqtisodiy  samaradorlikni  baholashning 

ikkinchi  holatida

,  ya’ni  mablag’larni 

mavjud ishlab chiqarishga kiritishda quyidagi ko’rsatkichlar qo’llaniladi: 

a)  investisiyalarning  har  bir  so’miga  to’g’ri  keluvchi  qo’shimcha  mahsulot 

quyidagi formula asosida aniqlanadi: 





к

И

ЯМ

ЯМ

Э

0

1





 

Bu yerda: 

E –investisiyalar samaradorligi; 

YaM

o

,  YaM

1

  –  yalpi  mahsulot,  mos  ravishda  birlamchi  va  qo’shimcha 

investisiyalarda; 

I

k

 – qo’shimcha investisiyalar miqdori. 

b) investisiyalarning har bir so’miga tannarxning pasayishi: 





к

И

ТН

ТН

Q

Э

1

0





 

Bu yerda: 

TN

0

, TN

1 

- mahsulot birligi tannarxi, mos ravishda, birlamchi va qo’shimcha 

investisiyalarda; 

Q  –  qo’shimcha  investisiyalar  kiritilgandan  keyingi  yillik  mahsulot  hajmi, 

natural o’lchov birl. 

v)  investisiyalarning  har  bir  so’miga  mahsulot  ishlab  chiqarishdagi  mehnat 

xarajatlarini qisqartirish: 



