Маъруза 1: Кириш. Карьер атмосферасининг таркиби ва унга қўйиладиган талаблар. Карьер атмосферасини ифлосланиш омиллари

Маъруза - 3: Карьерда бурғулаш ва портлатиш ишларини олиб боришда атмосферага чангни чиқишини камайтириш.


Қудуқларни бурғулашда чангни ушлаш ва сўндириш, портлатиш,ишларида чангни чиқишини камайтириш.
Бурғулаш станогларининг ишлашида карьер ҳавосига чангни чиқаришини бурғуланишни яхшилаш билан камайтириш мумкин. Масалан: Оптимал режада бурғулаш ва махсус ургич ёрдамида олиб борилганда бўлади. Бундан ташқари мақсадга мувофиқ чанг ушлагични, яъни оғирлик, инерция, суюқлик ва ғовак чанг ушловчилар қўллаш билан ҳосил қилиш мумкин. Шулар билан бир қаторда чангни сувли усул билан сўндиришни қўллашда ҳам яхши самара олиш мумкин. Бунда сув, аэрован эритма, ҳаво-сув қўшилмаси, кўпик ва бошқалар қўлланилади.
Ҳозирги вақтда, золдирли бурғулашда чангни камайтиришнинг асосий йўналишларидан бири, чангни сўндиришни сувли усулидир, бунда чанг ушлагич ускунаси билан ушлаб қолинади.


Расм 3.1 ҳаво-сув қўшилмаси ёрдамида СБШ250 станогида чангни сўндириш:
1-уюрмали насос; 2-компресордан сиқилган ҳаво; 3-вентилятор «Проходка-500-2м»;
4-насос; 5-сув учун идиш сиғими 2,8м³; 6-электр иситгич.
Станокда ҳаво-сув бирлашмаси сувни оқимга бериш билан бўлади ва уни майда томчиларга бўлиб юборилади. қудуқ тагида қўшилма томчилардан факел ҳосил қилиб чанг бўлаклари билан учрашишади. Гирдоб чанг бўлакларини сув томчилари билан биргаликда тўқнашиш мумкинлигини оширади. қудуқда чангни кўтарилишида ҳўлланиш ва кагуляция давом этади. қудуқ бошида қуйқа ҳаво оқими билан вентилятор ёрдамида ҳосил қилинган шамол оқими билан олинади, вентилятор 1-1,5м қудуқдан нарида ўрнатилагн бўлади. Сувланган бўлаклар оқимдан тушади ва у қудуқ атрофида ёғилади.
Чангни сўндиришга кетадиган сув харажатини қуйдаги формала билан аниқланади.
q_cd²_c^._б.п(W_л–W_e)(4^.100) кгм (3.1)
ёки