Ma’ruza-1 : Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning hozirgi zamon mazmuni tarkibiy tuzilishi va vazifalari

kontsentratsiya

 

(mujassamlashuv) hozirgi  sharoitda keskin o’zgaradi. Bunday o’zgarish bevosita 

yoki sofholdagi ishlab chiqarish mujassamlashuviga ham,  shuningdek, uning 

hududiy  shakliga ham taalluqlidir. 

 

 O’tish  davrida 

ixtisoslashuv 

ham o’zgacha kechadi. Bunda avvalgi tor 

ixtisoslashuv, «monopoliya»ga, yakka hokimlikka barham beriladi, detal (qism) va 

texnologik ixtisoslashuv kamayib, predmet ixtisoslashuv rivojlanib boradi. Demak, 

o’tish davrida hududiy mehnat taqsimoti, ishlab chiqar sh kuchlarini joylashtirish 

printsiplari ham o’zgaradi, eng muhimi –qaer nimani ishlab chiqarishi, nimaga 

ixtisoslashuvi bozor, talab bilan bog’liq bo’lib qoladi.  

 

 Ixtisoslashuv rayon   iqtisodiyotining harakatlantiruvchi kuchidir, u ochiq, 

erkin  iqtisodiyotning vujudga kelishida eng asosiy omildir. Darhaqiqat, ixtisosla 

shgan sohalar orqaligina korxonalar, viloyat va mamlakatlar o’zaro munasabat 

qiladilar. Bu mamlakat ichida geo tashqi xavfsizlikni ta’minlashga olib keladi, jahon 

bozorida esa uning mavqeyini ifodalaydi. 

 

Ixtisoslashuv hamkorlik, 

kooperatsiya

 bilan chambarchas bog’liq. Yuqorida 

ta’kidlaganimizdek, o’tish davri  iqtisodiyotida mamlakatlararo, xususan sobiq 

ittifoqdosh respublikalar orasidagi kooperatsiya ancha buzildi. Mamlakat ichida 

dastlabki paytlarda har bir korxona,  shahar yoki viloyat xo’jaligi ham mustaqil 

bo’lishga uringanligi tufayli ular o’rtasidagi hamkorlik ham biroz qisqarishi mumkin.  

 

Ishlab chiqarishda detal va texnologik ixtisoslashuvning vaqtincha kamayishi, 

kooperatsiya  jarayonining  qisqarishi  o’z  navbatida