Ma`ruza – 7 Mavzu: Tabiatshunoslikni o`qitishning amaliy metodi

Ekskursiyalarda amaliy ishlar
. Ekskursiyalar o'tkazishda o'qituvchining 
topshirig'iga muvofiq mustaqil ish bajarilishi (barglar yig'ish, qurigan shoxlarni 
qirqish, rasmlar chizish, o'lchashlar o'tkazish, foydali qazilmalar kolleksiyasini 
yasash va hokazolar) ga katta e'tibor beriladi. Ish bajarish oldidan o'quvchilar 
o'qituvchidan topshiriqlar oladilar, u o'quvchilarni ish uslubi (masalan, qanday 
barglarni yig'ish, shoxlarni qanday kesish, o'simliklarni qanday kovlab olish) bilan 
tanishtiradi. Ekskursiyalarda maktaboldi maydonidagi ishlardagidek o'qituvchi 
xilma-xil metodik uslublardan foydalanib, bolalarga yordam ko'rsatadi. 
Quyi sinflarda ko'rgazmali qurollar tayyorlash bo'yicha amaliy ishlar olib 
boriladi. Ular uchun kerak bo'ladigan narsalarni tabiat qo'ynida o'tkaziladigan 
ekskursiyalarda ham, maktaboldi maydonidagi ishlarda ham yig'ish mumkin. 
Tabiatshunoslik bo'yicha amaliy mashg'ulotlarda, mehnat darslarida kichik yoshdagi 
maktab o'quvchilari ushbu ko'rgazmali qurollarni: tuproqlar, foydali qazilmalar va 
hasharotlar kolleksiyalarini; hasharotlardan karam kapalagi, tut ipak qurti 
rivojlanishini aks ettiruvchi stendni; gerbariylar (barglarning har xil shakllari, 
ularning ranglarini o'zgarishi, o'lkaning har xil manzarali daraxt va butalari, o't 
o'simliklarning shoxlari, o'simliklarning urug'dan izchil rivojlanish bosqichlari)ni 
tayyorlashlari mumkin. O'quvchilar tayyorlagan ko'rgazmali qurollar bilan 
tabiatshunoslik xonasini jihozlash, ulardan darslarda tegishli mavzularni o'rganishda 
foydalanish mumkin. 

---

Shunday qilib, darsning maqsadi va mazmuniga qarab o'qituvchi 
o'qitishning xilma-xil metodlari hamda uslublarini qo'llaydi. O'qituvchi qanaqa 
metod va uslublar tanlamasin, ulardan kompleks, bir-birini to'ldirgan holda 
foydalanishi buasosiy maqsad — o'rganilayotgan tabiat jismlari va hodisalari-ning 
bolalar tomonidan qabul qilib olinishini yaxshilashga hamda tabiatshunoslik 
fanining tushunchalarini to'g'ri shakllanishiga xizmat qilishi kerak.