Ma’ruza № : Favqulodda vaziyatlarda iqtisodiyt tarmoqlarida qutqaruv va birlamchi tiklov ishlarini tashkil etish Reja

Birinchi shifokor yordami – jarohatning jabrlanganlar hayotiga bevosita xavf soluvchi oqibatlarini bartaraf qilish, jarohat infeksiyasini yanada rivoj topishining oldini olish maqsadida shifokorlar bajaradigan davolash – muhofaza omillaridan iborat. Bunday yordamni umum shifokorlik tayyorgarligi bо‘lgan va ixtisoslik jaroh shifokorlari kо‘rsatadi. Birinchi shifokor yordamini kо‘rsatish vaqti jarohat olgan vaqtdan boshlab 3-6 soat hisoblanadi. Tibbiy yordamning bu turini hamma ixtisoslikdagi shifokorlar bilishlari kerak.
Malakali tibbiy yordam – davolash muassasalarida tegishli ixtisoslikdagi shifokorlar amalga oshiradigan jarohat oqibatlarini, birinchi galda hayot uchun xavfli oqibatlarini bartaraf qilishi, rivojlana boshlagan salbiy oqibatlarga qarshi kurashish, jarohatlanganlarni tо‘liq davolashga qaratilgan jarrohlik va terapevtik tadbirlar majmuasidir.
Ixtisoslashgan tibbiy yordam – ixtisoslashgan davolash muassasalarida odamning ba’zi a’zolari va tizimlaridagi buzilishlarini maksimal darajada tiklash maqsadida maxsus apparatlar va uskunalardan foydalanib, mutaxassis shifokorlar bajaradigan davolash-muhofaza tadbirlari majmuasidan iborat.
Shunday qilib, «Halokatlar tibbiyoti» xizmati tizimlari ikki bosqichli tizimda faoliyat kо‘rsatadilar. Birinchi bosqichda – bevosita о‘choqning ichida jabrlanganlarni qidirib topish, ularga birinchi tibbiy va birinchi shifokor yordamini kо‘rsatish, ularni tibbiy evakuatsiya qilish, hamda sanitar-gigiyenik va epidemiyaga qarshi tadbirlarni amalga oshiradilar. Ikkinchi bosqichda esa jarohatlanganlarga shifoxonalarda malakali, ixtisoslashgan tibbiy yordamni amalga oshiradi.
Mustahkamlash uchun savollar

1. 
   Qutqaruv ishlari nimalardan iborat?
   
2. 
   Tiklash ishlariga nimalar kiradi?
   
3. 
   Yadroviy shikaslangan о‘choqda qutqaruv va tiklov ishlari nimalardan iborat bо‘ladi?
   
4. 
   Kimyoviy shikastlangan о‘choqda, qutqaruv va tiklov ishlari nimalardaan iborat?
   
5. 
   Biologik shikastlangan о‘choqda qanday kechiktirib bо‘lmaydigan ishlar bajariladi?
   
6. 
   Zararsizlantirish omiliga qanday jarayonlar kiradi?
   
7. 
   Maxsus ishlov berish omilining mohiyati va uning turlarini tushuntirib bering.
   

9. Talafot kо‘rganlarga tibbiy yordamni tashkil etish qanday bo‘ladi?
10. Tabiiy ofat rо‘y berganda sanitar gigiyena va epidemiyaga qarshi qanday tadbirlar amalga oshiriladi ?