Ma’rufjonov Obidjon Xasanboy o’g’li

Ma’rufjonov Obidjon Xasanboy o’g’li

415-guruh

Kiberxavfsizlik asoslari

1-Amaliy ish

Xavflarni baholash usullari turli kutilgan va kutilmagan vaziyatlarni o'rganish uchun kuchli vositadir. Keyinchalik, kiberxavfsizlik asoslari kursining bir qismi sifatida ba'zi amaliy mashg'ulotlarda foydalaniladigan xavflarni baholash usullari tavsiflanadi.

“Galstuk-babochka” tahlil usuli

Ushbu usul o'rganilayotgan salbiy hodisaning sababdan oqibatga qadar rivojlanishini grafik tavsiflash va tahlil qilishdir. Ushbu usulning asosiy yo'nalishi tekshirilayotgan hodisaga qarshi choralar va uni keltirib chiqaradigan sabablarga qaratilgan.

Ushbu usulni amalga oshirish quyidagi bosqichlarni ajratishi mumkin:

1. Grafik markazida tahlil qilish uchun hodisani aniqlash.

2. Tekshirilayotgan hodisaga olib kelishi mumkin bo'lgan sabablar ro'yxatini tuzish.

3. Tekshirilayotgan voqea oldidan vaziyatning rivojlanish mexanizmini tahlil qilish.

4. Hodisaning rivojlanishiga olib keladigan omillar va uning oqibatlari tavsiflanishi mumkin.

5. Hodisadan oldin deb ataladigan sabablarning rivojlanishiga to'sqinlik qiladigan to'siqlarni namoyish qilish profilaktika choralari. Eskalatsiya omillari uchun to'siqlarni ham ko'rsatishingiz mumkin.

6. Tekshirilayotgan voqea sabab bo'lishi mumkin bo'lgan oqibatlar ro'yxatini tuzish.

7. O'rganilayotgan voqeaning oqibatlarini rivojlanishiga to'sqinlik qiladigan to'siqlarni namoyish qilish.

"Galstuk-babochka" tahlilini o'tkazish orqali biz xavfli hodisalar va ularning oqibatlarning oldini olish , yumshatish yoki kutilayotgan hodisalarni kuchaytirish, tezlashtirishga yo'naltirilgan xavfli voqealar va to'siqlarning asosiy yo'llarini aniq ko'rsatadigan oddiy diagramma kiritamiz (tekshirilayotgan voqea ijobiy bo'lgan taqdirda).


Kiber hujumlar

Himoyaning past darajada ekanligi



Tijorat saytlaridagi muammolar

Tarmoqdagi nosozliklar

Tizimdagi nosozliklar

3 Ishchilar yetarli darajada bilimga ega emasligi hamda o’zaro muloqotda bo’lmasligi.





Sayt adminstratorining saytdagi xvfsizlik choralarini tezlik bilan bartaraf etmasligi

1. 
   Saytlarga ma’sul shaxslarni etiborliligini oshirish
   
2. 
   Saytlarni mutazam ravishda kuzatib borish ,yangilab turish.
   
3. 
   Dasturchi mutaxsislarni malaka darajasini to’gri aniqlay bilish.
   
4. 
   Kiber hujimlarga tayor turish , sayt foydalanuvchilarni login va parollarini himoya darajasini oshirish.
   
5. 
   Saytda fayl uzatish va qabul qilishdagi muammolarni bartaraf etish.
   

Tahdid A => Yetarli darajada himoyalanilmagani

Tahdid B => Tizimdagi nosozliklar

Tahdid C => Ishchilar yetarli darajada bilimga ega emasligi hamda o’zaro muloqotda bo’lmasligi

Tahdidlar	Oqibatlari	Tahdidlarni yuzaga kelishi	Risk o’lchovi	Tahdidlarni ranjirlash
Tahdid A	5	5	25	1
Tahdid B	4	3	12	2
Tahdid C	3	2	6	3

Paxta hosildorligi kamligi

O’g’itga bog’liq

Suvga bog’liq

Yog’ingarchilik









Yomg’irning ko’p yog’ishi

Va paxta urug’I chirishi

Sug’orishda suvning yetishmasligi

Va suvning vaqtida bermaslik

O’g’itlarni yetarli miqdorda bermaslik

Va o’g’itni sifati pastligi

Turmush o’rtog’ida kasaik bo’lishi



Ota bobolarida surinkali kasalik bo’lishi