Mаrmаr (lot marmor, yun marmaros — yaltiroq tosh soʼzidan) — kristalli togʼ jinsi. Ohaktosh yoki dolomitning toʼla qayta kristallanishidan hosil boʼlgan

Strukturasi bir xil boʼlgan Marmarlar sovuqqa chidamli boʼladi. Qurilish amaliyotida Marmar deb sayqal berish mumkin boʼlgan oʼrtacha qattiqlikdagi metamorfik jinsga aytiladi; bular — marmar, marmarlashgan ohaktosh, zich dolomit, ofikalьtsit, karbonatli brekchiya va kar-bonatli konglomeratlar.

Marmarning fizik xossalri

Marmarning rangi (qizil, pushti, sargʼish, qoʼngʼir, yashil, jigarrang, qora, kulrang, oq) turli xil kimyoviy va mexanik aralashmalarga bogʼliq.

Marmarning fizik xossalari: zichligi 1900—2800 kg/m3, siqishga mustahkamlik chegarasi 10,0 — 25,0 MPa, sinishga chidamlilik chegarasi 10—30 MPa, suv shimuvchanligi 0,15— 0,50%, gʼovakligi 1%gacha. Qattiqligi 3—4. Marmarning bir tekis oq yoki qora ranglisi juda qadimdan xaykaltaroshliqda ishlatilib kelinadi.

Marmar tog’ jinsiga ishlov berish texnologiyasi.

Marmar, boshqa har qanday tabiiy tosh kabi, turli usullar bilan qayta ishlanadi. Ammo toshni qayta ishlashning faqat ikkita texnologiyasi mavjud - mexanik va termal.

Issiqlik bilan ishlov berish jarayonida toshning yuzasi yuqori haroratgacha isitiladi yoki yuqori bosimga duchor bo'ladi. Ushbu qayta ishlash texnologiyasi ko'pincha zarur quvvat va uskunalar mavjud bo'lgan sanoat korxonalarida qo'llaniladi. Ammo shuni ta'kidlash kerakki, termal texnologiya turli xil kislotalar va konsentrlangan sirt faol moddalar bilan toshni qayta ishlashni o'z ichiga oladi.

Mexanik ishlov berish texnologiyasi

Mexanik ishlov berish texnologiyasi - toshning yuzasi turli xil kesuvchi asboblarga ta'sir qiladi. Ushbu qayta ishlash texnologiyasi ixtisoslashgan korxonalarda ham, alohida tosh ustalarida ham qo'llaniladi.

Barcha turdagi toshlar uchun termal va mexanik toshni qayta ishlash texnologiyalari qo'llaniladi. Ushbu ikkita qayta ishlash texnologiyasining har biri o'ziga xos ishlov berish usullariga ega. Quyida marmarni qayta ishlashda qo'llaniladigan usullar keltirilgan.

Marmarni qayta ishlashning mexanik texnologiyasi quyidagi ishlov berish usullarini o'z ichiga oladi: