Marketing tizimida axborot ta’minoti

Baholar  -  bir  tarafdan  zaruriy  ijtimoiy  xarajatlarning  pulli  o’lchovidir, 

ikkinchidan,  ishlab  chiqarish  va  iste’molchining  keyingi  rivoji  uchun  zarur 

bo’lgan  mablag’lar  to’plamining  yig’uvchisidir  (akkumulyatoridir).  CHakana 

narxlarda  taqsimot  munosabatlarining  ijtimoiy-iqtisodiy  tomonlari,  ya’ni 

avvalambor  jamg’arma  va  Iste’molning  nisbati,  davlat  buyudjeti  resurslarining 

tashkil qilishda o’z aksini topadi. 

---

Talab,  taklif  va  baho  bozorning  asosiy  elementlari  bo’lib,  doimo  o’zaro 

dialektik  aloqada  bo’ladi.  Ularning  harakati  talab  va  taklif  iqtisodiy  qonunini 

aks  ettiradi.  Bu  qonunning  asosiy  mohiyati  -  talab  va  taklifni  miqdor  va 

tarkibini  bir-biriga  mos  kelishi,  ya’ni  ularning  muvozanatidir.  Bu  esa  ulardan 

rivojini,  ishlab  chiqarishning  yuqori  o’sishini  ta’minlashga,  bozorga  kelib 

tushgan  tovarlarning  minimal  xarajatlar  qilib,  hech  bir  to’siqsiz  realizatsiya 

qilishni ta’minlovchi, ularning o’zaro bir-biriga mos kelishini talab qiladi. Talab 

va  taklif  orasidagi  proporsiya  ijtimoiy  ishlab  chiqarish  jarayonida  ishlab 

chiqarish  vositalari  va  Iste’mol  buyumlari  bilan,  mehnat  unumdorligi  o’sishi 

jadalligi  va  aholining  daromadi  nisbati  bilan,  baholarning  umumiy  darajasi  va 

alohida  tovarlarning  bahosi  bilan  bog’liqdir.  Bu  proporsiyaga,  ayniqsa, 

ehtiyojlarning o’sib borish qonuni katta ta’sir qiladi. CHunki, bu qonun ta’sirida 

xaridorlarning  bozordagi  tovarlar  assortimenti  va  sifatiga  bo’lgan  talabi 

ko’chayadi. 

Talab  va  taklif  qonuni,  tovar  ishlab  chiqarishga  asoslangan  har  qanday 

ijtimoiy-iqtisodiy  jamiyat  uchun  xarakterlidir.  Bizda  esa  bu  qonunning  amal 

qilishi mutlaqo to’xtab qolgan edi. Buning natijasida bozor elementlari butunlay 

yo’q  qilingan  edi.  Mana  shuning  uchun  ham  doimiy  talab  va  taklif  mavjud 

bo’lgan bozor faoliyati natijasida o’ylab topilgan marketingga qiziqish bugungi 

kunda ko’chayib borayapti.