Marketing tadqiqotlari

XARIDORLAR  TOMONIDAN  TOVARGA  QO‘YILADIGAN 
TALABLAR TAHLILI. 
Bozorni  o„rganishda  tovarning  iste`mol  xususiyatlari  bilan  tanishish  lozim.  Iste`molchilar 
ehtiyojini  qanoatlantiruvchi  tovarlar  iste`mol  qiymatining  miqdori  tovarning  ijtimoiy  ishlab 
chiqarish jarayonidagi o„rnini, uning talab va taklifi xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi.  
            Xaridorlar tovarga qo„yadigan asosiy talablari quyidagilardan iborat:  

 
Tovarning  raqobat  qobiliyati,  ya`ni  mahsulotning  sotilishi,  iste`moli  va  xizmat 
ko„rsatilishi  bilan  bog‟liq  iste`molchilar  ehtiyojini  qanoatlantirishi,  uni  xarid  qilish  va 
undan  foydalanish  darajalari  bo„yicha  o„xshash  mahsulotlardan  farq  qiluvchi 
xususiyatlarining yig‟indisi. 

 
Tovarning  sifati  uning  raqobat  qobiliyatining  asosiy  belgilaridandir.  Tovar  sifati 
tarkibiga quyidagilar  kiradi:  mahsulot  sifatining  texnik-iqtisodiy  ko„rsatkichlari,  ishlab 
chiqaruvchi texnologiyasining sifati va mahsulotdan foydalanish tavsifi, ishonchlilik va 
uzoq muddatlilik, moddiy sig‟imi darajasi. 

 
Tovarning  ekologik  tozaligi,  ya`ni  tovarning  atrof  muhitni  himoya  qilish  talablariga 
mos kelishi. 

 
Tovarning  erganomikligi,  ya`ni  kishi  organizmining  xossalari  va  xususiyatlarini 
hisobga olish bilan bog‟likligi hamda gigienik (yorug‟lik, zaharlilik, shovqin, tebranish 
va  boshqalar),  antropometrik  (buyum  shakli  va  konstruktsiyasining  kishi  gavdasi 
o„lchamlari  va  konfiguratsiyasiga  mosligi),  fiziologik  va  boshka  talablarga  rioya 
qilishga qaratilganligi. 

---

 
45 
 

 
Tovarning  estetik  ko„rsatkichlari,  ya`ni  mahsulotning  tashqi  shakli  va  ko„rinishi, 
iste`molchiga ta`sir qiluvchi xususiyatlari: dizayni, o„ramasi, rangining ta`sirchanligi. 

 
Tovarning nufuzli firma tomonidan taklif etilishi va tovar belgisining obro„si. 
Yuqorida  ko„rsatilgan  barcha  talablar  tovar  narxiga  ta`sir  ko„rsatadi  va  uning  raqobat 
qobiliyati darajasini aniqlashga imkon beradi.