Marketing darslik

Multimedia-texnologiyalar 
- 1)reklama faoliyatini rejalashtirish, 
tashkil tatbiq boshqarish jarayonida foydalaniluvchi zamonaviy audio-, 
tele-, vizual va virtual kommunikatsiya vositalari majmui; 2) marketingni 
boshqarish tizimini tashkil etish tizimiga kiritiluvchi tovar va xizmatlarni 
harakatlantirish usul va vositalari. 
Narx
- 1) qiymatning pul ko„rinishida aks ettirilishi, iste‟molchilar 
tovarga ega bo„lish uchun to„lashlari lozim bo„lgan pul miqdori. Firma 
belgilagan narx qabul qilinuvchi taklifning qiymatiga mos kelishi lozim; 2) 
marketing-majmuasi, marketing-miksning samarali vositasi. 
Narx hosil bo„lishi usullari
- mahsulot va xizmatlar narxini 
shakllantirishda qo„llanuvchi usullar. Xarajatlarga asoslangan, xaridorlar 
liniyasiga asoslangan va raqobatchilar narxiga asoslangan turlari mavjud. 
Narx
siyosati
- narxni va narx hosil bo„lishini boshqarish tadbir va 
strategiyalari, tovar yoki xizmatlarga ishlab chiqarish xarajatlari va bozor 
konyunkturasiga mos keluvchi, xaridorni qondiruvchi va rejalashtirilgan 
foydani keltiruvchi narx belgilash san‟ati. 
O„rov (upakovka)
- 1) tovar solinuvchi, joylashtiriluvchi idish, 
material. Tovar ishlab chiqarilgandan so„ng uning xususiyatlarini saqlash 
hamda yukni tashishda qulaylik yaratish uchun mo„ljallanadi; 2) muhim 
reklama manbai. 
Press-reliz
- gazeta va jurnallar, tele va radio redakцiyalari ularni 
qiziqtirayotgan ma‟lumotlarni olishi mumkin bo„lgan byullenten, pablik 
rileyshnz vositasi. 
Prognozlash (bashorat qilish) usuli
- o„rganilayotgan obyektning 
utmishdagi va hozirgi ma‟lumotlarini tahlil qilishga asoslangan ilmiy 
asoslangan 
oldindan 
ko„ra 
bilish. 
Turli 
xil 
tarkibiy 
qismlarni 
prognozlashga asoslangan qisqa muddatli (1,5) yilgacha, o„rta muddatli (5 
yil) va uzoq muddatli (10-15 yil) prognozlar mavjud. Taqdim etish 
shakliga ko„ra, miqdoriy va sifat prognozlariga, tadqiqot obyektlarini 
qamrab olish bo„yicha umumiy va qisman prognozlashga taqsimlanadi. 
Raqobat
- 1) alohida shaxslar o„rtasida har biri o„zi uchun shaxsan 
erishishni maqsad qilgan bitta yo„nalishdagi, xususan tadbirkorlar o„rtasida 
kattaroq foyda olish, savdo bozori, xomashyo manbalari uchun kurash; 2) 
moddiy va ma‟naviy ne‟matlar yaratish, sotish va iste‟mol qilish 
jarayonida bozor tizimi subyektlarining kommunikatsiyasi, kurashi, o„zaro 

---

173 
aloqalari iqtisodiy jarayoni; 3) bozor munosabatlarining tartibga 
soluvchisi, FTT va jamoatchilik ishlab chiqarishining samaradorligini 
kuchaytirish stimulyatori.