Marganes, uning birikmalari va xossalari Toshkent Farmatsevtika Fakulteti

MnCl2-marganes(II) xlorid

Marganes (III) birikmalari.

• 
  Tabiatda Mn20 3 braunit holatida uchraydi. Qora tusli qattiq modda. Uning suyqlanish harorati 1650°C. M n 0 2 ni yuqori haroratda (600—900°C) qizdirib olinadi:
  

  4Mn02=2Mn20 3+02

  3Mn02=Mn30 4+ 0 2

• 
  Marganes(III) gidroksid MnO(OH) tarkibga ega deb ham qaraladi. Marganes oksidlari ichida eng barqarori Mn30 4 bo‘lib, bunday tarkib H4Mn04kislota tuzi Mn2Mn04 sifatida qaralishi mumkin.
  Mn2O3-braunit
  

  Marganes (IV) birikmalari.

  • 
    Mn(OH)4~ amfoter modda, bunday birikmalar ikki xil boladi:
    
  • 
    1-guruhga Mn4+ birikmalari. Ular 3 valentli marganes birikmalaridan beqarorroq. Eng barqarori Mn(H2As04)4 va disulfid
    
  • 
    MnS2 — gausrit. MnS2 — jigar rangli qattiq modda. Odatdagi sharoitda barqaror. Qizdirilsa MnS va S gaparchalanadi. Marganesning kompleks birikmalari ancha barqaror: Me2[MnF6], M n 0 2—qora qo‘ng‘ir rangli, o ‘zgaruvchan tarkibga ega, amfoter oksid. 530°C gacha qizdirilsa, o'zidan kislorod ajratadi. Suvda erimaydi, qizdirilsa ko‘p kislotalarta’siriga chidamli:
    

    Mn02+Ca0=CaMn03

    2-guruhiga orto- va metamarganes kislotalarining H4Mn04 (ortomanganit), H2Mn03 (metamanganit) tuzlari kiradi. Bu kislotalar erkin holda olinmagan, lekin ularning tuzlari ma’lum:

    • 
      2-guruhiga orto- va metamarganes kislotalarining H4Mn04 (ortomanganit), H2Mn03 (metamanganit) tuzlari kiradi. Bu kislotalar erkin holda olinmagan, lekin ularning tuzlari ma’lum:
      

    Mn30 4 = 2Mn0Mn02

    • 
      Marganes (IV) oksidining qaytarilishi:
      

    Mn02 + 4HC1 = Cl2 + MnCl2 + 2H20

    • 
      Marganes (IV) oksidining kislotali muhitda oksidlanishi:
      

    2Mn02 + 3Pb02 + 6HN03 = 2HMn04 + 3Pb(N03)2 + 2H20

    
    
    MnO2-marganes (IV) oksidi
    

    Marganesning birikmalarining qo‘llanilishi

    • 
      Tarkibida marganes saqlaydigan po‘latlar temir yo’l strelkalari, o‘q o ‘tmaydigan tank korpuslari qurishda ishlatiladi. Uning asosida elektr o ‘tkazuvchanligi kam manganat qotishmasi olinadi. (12% Mn, 84% Sn, 4% Ni). Eng asosiy qotishmasi ferromarganes (60—90% Mn va 40—10% Fe).
      
    • 
      Oz miqdorda marganes aluminiyning qotishmalariga qo'shiladi. U oz miqdorda tuproqda, minerai suvlarda, o‘simlik va tirik organizmlarda bo‘ladi.