Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Mis.  Asosan gemoglobin tarkibiga kiradi. U qizil qon tanachalarining tarkibiy 
qismiga  kirib  qon  aylanishida  faol  ishtirok  etadi,  qator  ferment  va  pigmentlar  
sintezida  qatnashadi,  barcha  tana  a‟zolarida  uchraydi,  ayniqsa  jigarda  ko„p 
uchraydi. 
Mis  yetishmasligi  kamqonlikka  sabab  bo„lib,  yosh  hayvonlarning  o„sishiga, 
katta  yoshdagi  hayvonlarning  mahsuldorligiga,    ko„payishiga  salbiy  ta‟sir 
ko„rsatadi.  Sigirlar  qonida  0,8-1  mkg/g  bo„lishi  kerak,  uning  0,3-0,6  mkg/g  ga 
pasayishi  sigirlarning  birinchi  urug„lantirishdan  otalanishini  2  barovar  pasaytirib 
yuboradi. 
Asosan  me‟yordagi  ratsion    hayvonlarning  misga  bo„lgan  talabini  qondiradi. 
Mis ko„proq don,  urug„, shrotda ko„p uchrab, yaylov o„tlari, somon va sutda kam 
uchraydi. 

---

 
60 
Misning    me‟yordan  ko„p  bo„lishi  va  surunkali    kechishi  hayvonga  salbiy 
ta‟sir qilib uni zaharlashi mumkin, u jigarda to„plana borib hayvonni o„limga olib 
kelishi mumkin, ayniqsa bu holga  qo„ylar sezgir bo„ladi. 
Kobalt.  Bu  element  B
12 
vitamini  kashf  etilgandan  e‟tiborga  olindi.  Kobalt 
kovshovchilar,  cho„chqalar  va  parrandalar  ovqat  hazm  qilish  tizimida  B
12
 
vitaminini  sintez  qiladigan  mikroorganizmlarning  faoliyati  uchun  zarur,  kobalt 
me‟yorda    bo„lsa  mikroorganizmlar  hayvon  uchun  zarur  B
12
  vitaminini  hosil 
qiladilar.  Cho„chqalar  va  parrandalarda  ovqat  hazm  qilish  tizimidagi 
mikroorganizmlar hamma vaqt ham ularning talabi darajasida B
12
 vitaminini ishlab 
chiqarmaydi, shuning uchun ba‟zan ular oziqalarga qo„shib beriladi. 
Kobalt  yetishmaganda  qoramol  va  qo„ylarda  to„qishib  yurish  kuzatiladi  yoki 
akobaltoz kasalligi ro„y beradi. Hayvon ozib, mahsuldorligi pasayib, jinsiy faoliyati 
susayib ketadi. 
Kovshovchilar  ratsioniga  kobalt  sulfat  tuzidan  qo„shib  berish  uning 
yetishmovchiligini oldini oladi. 
Yod. Bu element to„qima va bez shiralarida kam uchrab, asosan qalqonsimon 
bez gormoni-tiroksin tarkibiga kiradi. 
Uning  muntazam  yetishmasligi  qalqonsimon  bez  faoliyatini  bo„zib,  u 
kattalashib  bo„qoq  kasalligiga    sabab  bo„ladi.  Yod  yetishmasligi  qishloq  xo„jalik 
hayvonlarining ko„payishiga salbiy ta‟sir etadi, ba‟zan o„lik tugiladi. 
50%  ga  yaqin  yodni  hayvonlar  oziqalar  bilan  oladi,  qolgan  50%  ni  esa  suv 
bilan  olish  kerak,  oqar  suvlarda  yod  miqdori  kam  bo„lib  chuqur  artezan  suvlarida 
uning nisbati yuqori bo„ladi. 
Yodning  eng  ko„p  uchraydigan  mahsuloti  dengiz  o„tlari  va  baliqlari 
hisoblanadi.  Oziqalar  tarkibidagi  uning  bo„lishi  tuproq  tarkibiga  bog„liq.  Yod 
yetishmaydigan  hududlarda  oziqa  tuzi  tarkibiga  kaliy    yodid  yoki  natriy  yodid 
qo„shib beriladi.