Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

V.Z.Borkum va Yu.V.Kuranovlar tajribalari asosida urchitilgan otlar 
go‘shtdorligini rivojlantirishi. 
 
 
Otlar semizligiga qarab uch kategoriyaga bo„linadi: oliy,  o„rta va oriq. Yuqori 
semizlikka yog„li va oliy semizlik kiradi. 
Oliy  semizlikdagi    otlarning  muskulaturasi  yaxshi  rivojlangan,  tanasi 
bochkasimon,  ko„kragi  to„lishgan,  qobirg„alari  go„sht  bilan  yaxshi  qoplangan, 
bo„yin  toji  yaxshi  rivojlangan.  O‟rta  semizlikdagi  otlarning  tanasi  uncha 
bochkasimon  emas,  muskullari  qoniqarli  rivojlangan.  Oriq  otlarning  tanasi 
burchaksimon bo„lib, muskullari qoniqarli  rivojlanmagan.  Otlar go„shtining sifati 
ham semizlik darajasiga bog„liq. Masalan: oriq go„shtda 1%, o„rtacha semizlikdagi 
go„shtda  2-3%,  oliy  semizlikdagi  go„shtda  3-6%,  yog„li  go„shtda  esa  8%  yog„ 
bo„ladi.  Lekin  oqsil  miqdori  har  doim  ham  semizlikka  bog„liq  bo„lmay,  oriq 
go„shtida ham elastin va kollogen hisobiga yuqori bo„lishi mumkin. 
Otlarni suyganda go„sht va yog„dan tashqari teri, miya, til, yurak, jigar, buyrak, 
diafragma kabi oziq-ovqat ahamiyatiga ega bo„lgan mahsulotlar hamda ichki devorlari 
yog„ bilan  to„lgan to„q ichak olinadi.  Suyganda olinadigan qon , o„pka,traxeya, dum, 
oyoq,  ichak  va  oshqozondan  oziqa  uni  tayyorlanib,texnik  maqsadlarda 
foydalaniladi.Otlarning terisi xom-ashyo sifatida muhim ahamiyatga ega. 
Ot go„shtining kimyoviy tarkibi uni zoti va semizligiga qarab o„zgaradi, suv 
69-75%,  oqsil19,25-22,6%,  yog„  1,02-8,30%,  kul  0,93-1,4  va  kaloriyaliligi  943-
1561 Kkalni tashkil qiladi. 
Ot go„shtining kimyoviy tarkibi uning nimtaning qaysi qismidan olinganligiga 
bog„liq,  ya‟ni  nimtadan  yog„  topografik    tarqalishi  turlicha  bo„ladi.  Yog„ 
nimtalarining  ustida,  teri  ostida,  buyining  ustki  qismida  7-10  sm  qalinlikda 
to„planib,  biriktiruvchi  to„qima  va  85-90%yog„dan  iborat  bo„ladi.  Burdoqiga 
boqilgan otlarda asosiy yog„ ichki organlarning devorlarida 7 chi qobirg„adan to 17 
Otlarning 
yoshi 
Ot 
soni 
So„yishdan 
oldingi tirik 
vazni, kg 
Nimtalarning 
og„irligi, kg 
So„yim 
chiqimi, 
% 
Laxm va  
yog„ 
chiqimi,kg 
% 
5-8 oylik 
17 
171 
90 
52,6 
63 
70,00 
1,5 yosh 
3 
252 
131 
52,0 
95 
72,5 
2,5 yosh 
4 
392 
203 
51,8 
145 
71,4 
3,5 yosh va 
undan katta 
24 
417 
214 
54,3 
___ 
73,3 

---

 
214 
qobirg„a  ustilarida  tuplanadi.  Oxirgi  11  juft  qobirg„a  ichki  go„shtlari  bilan  qirqib 
olinib,  undan  qazi  tayyorlanadi.  Go„shtning  bu  qismi  jo„ja  yog„li  bo„lib,  boshqa 
qismlaridan yuqori kaloriyaga ega ekanligi bilan farq qiladi. 
              5.1.2.  Jadval