Маoлумотнома

Ъужжатлар – намунавий ўқув режаси ва давлат таoлим стандарти асосида тузилиши белгилаб қўйилади. Ўқув режаси маoлум ёшдагилар учун қайси ўқув фанлари ўқитилишини қайд қилса, давлат таoлим стандартида шу фанлар бўйича ўқувчига ўқитилиши лозим бўлган ўқув материали тавсия қилинади ва қатийян белгиланади. Жисмоний тарбия фани асосий фан тарзида таoлим тизимининг барча ўқув муассасаларида мажбуран ўқитиладиган ўқув фаниҳисобланади.
**
Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси курсини ўрганаётиб, енгил атлетика, гимнастика, спорт ўйинлари ва ўқув дастуридаги бошқа бўлимларнинг хусусий методикасиҳамда ўқитувчиларнинг амалий фаолиятини амалиёт пайтида кузатиб, талаба ўзлаштириб олаётган билим ва амалий малака ва кўникмаларини ўзининг ўлчовига солиб бўлажак фаолиятида қандай фойдаланиш лозимлигини тасаввур қилиб кўради ва ўзининг мустақил фикрига эга бўлади.
Ўқитувчида келгуси ўқув йили ишлари ғояси ўз шахсий тажрибаси, бошқа ўқитувчиларнинг педагогик фаолитини кузатиш, ўз устида ишлаш жараёнида ташкил топади. Бу шароитда ўз мутахассислигига тўғри келадиган фан ўқитувчилар тажрибасига таяниб қолмасдан, бошқа фан ўқитувчилари тажрибасиданҳам фойдланиш мақсадга мувофиқ бўлади. Сўнг бу ғоя ишнинг аниқ шароитлари, ўқитувчиларнинг тайёргарлик даражаси билан таққосланади ва бунда бир неча ўзгаршлар, қисқартиришлар ёки тўлдиришлар юз бериши мумкин. ана шундан сўнгина, ишнинг аниқ мақсади вужудга келад, бунда ўқувчиларниҳам назарий,ҳам жисмоний ва техник тайёргарликҳолатлари даражасиҳисобга олинади. Исталган натижага эришиш учун бир қатор аниқ вазифалар белгиланадики, бунда лозим бўлган назарий билимларга эга бўлинади, мактаб дастурида кўзда тутилган жисмоний машқлар орқали тарбия жараёни йўлга қўйилади. Демак режалаштиришнинг технологик операцияси деб ўқитиш ва тарбиялашнинг аниқ вазифаларини навбатма-навбат қўя билиш тушунилади.
Айрим топшириқларни бажариш учун ўқитувчи ўқувчиларга педагогик таoсир ўтказиш тизимини аниқлайди. Методлар ва иш шароити шу воситалар таркибига киради. Бу операцияларҳам илгаргисидай ўқувчиларнинг актив иштирокидаҳам бажарилиши мумкин. Бунда жисмоний тарбия жараёнининг тўғри ташкил қилинишигаҳалақит берадиган ноқулай факторларниҳисобга олиш зарурати мавжуд. Шунинг учун педагогик жараённинг тури ва уни қандай бораётганлигини текшириб бориш учун алоъида ажратиб олинган экспресс тестлар ёрдамида этапма-этап назорат қилиш тизими ташкил қилинади. Агарҳар этап бўйича олинганҳисоб натижаси режалаштирганига яқин ёки тўғри келса барча операциялар тўғри режалаштирилган деб хулоса чиқариш мумкин. Агар назорат натижалари режалаштирилгандан анча фарқ қилса, режалаштириш технологиясида хатолар мавжудлиги ва уларни учта звенодан қидириш тавсия қилинади. Биринчидан барча ноқулай факторларҳисобга олинган олинмаганлиги, иккинчидан педагогик таoсир тизими назорати қандайлиги ўрганилади, бу ердаҳам хатолар топилмаса, педагогик вазифаларнингҳаққонийлиги баъоланади.
Агар хатолар биринчи звенода эканлиги аниқланса ва ўқитувчи айнан шу хатолар натижаларини юзага чиқмаганлигига сабабчи деб ишонса, бунда керакли тадбирлар қабул қилиниб, бошқа звенолар текширилмайди. Ўқитувчи фаолиятининг биринчи йилларида, барча ёш ўқитувчиларнинг иш фаолиятларида айнан шу холлар юз берадики режалаштириш технологияси операцияларида эoтиборсизлик, хатолар содир бўлади. Албатта булар барчаси иш натижаларига ё ижобий ё салбий таoсир этмай қолмайди. Шунинг учун барча ёш ўқитувчилар ўз фаолиятларини тизимли таълил қилиб боришлари, ўзларига нисбатан қаттиқ қўлҳакам бўлишлари керак бўлади. Булар ўз навбатида келгуси ютуқларга заминдир.
Режалаштиришнинг шакллари махсус илмий, ўқув ва услубий адабиётларда турлича.ҳозирги кунда русий забон олимлар Б.А.Ашмарин, Л.П.Матвееа ва бошқаларнинг ўқув ишларини режалаштириш технологиясидан амалиётда кўпроқ фойдаланилади.