Мақола ва тезислар номи


YOSH AVLOD TARBIYASIDA OILA MA’NAVIYATNING O‘RNI



Download 27,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet215/585
Sana19.02.2023
Hajmi27,31 Mb.
#912981
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   585
Bog'liq
1ITS - 2021 To\'plami

YOSH AVLOD TARBIYASIDA OILA MA’NAVIYATNING O‘RNI 
Jamolova U.N. 
Navoiy viloyati Qiziltepa tumani
 6-umumiy o‘rta ta`lim maktabi amaliyotchi psixologi 
O‘zbekiston mustaqilligining dastlabki yillaridan boshlab mamlakatda yoshlarni har 
tomonlama barkamol etib tarbiyalash borasida islohotlar hayo‘tning barcha sohalari bilan uzviy 
bog‘liq holda amalga oshirilmoqda. 
Yoshlarimizning barkamol bo‘lib yetishishida mahalla,oila jamoat tashkilotlari vat a`lim 
muassasalari alohida o‘rin egallaydi. Kelajak avlod haqida qayg‘urish, sog‘lom, barkamol insonni 
voyaga yetkazishga intilish xalqimizga xos milliy xususiyatlaridandir. Darhaqiqat , barkamol avlod 
dastlab oilada vujudga keladi, oila muhitida yaxshi yoki yomon insonlar bo‘lib voyaga yetadi.
Birinchi Prezidentimiz I.Karimov Yoshlarni ma`naviy -axloqiy tarbiyalashda oila, ota-ona 
halqiluvchi o‘rin turishga e’tibor berib shunday degan edi: “ Bola tug‘ilgan kunidan boshlab oila 
muhitida yashaydi. Oilaga xos ananalar ,qadriyatlar,urf-odatlar bola zuvalasini shakillantiradi.Eng 
muhimi, farzandlar oilaviy hayot maktabi orqali jamiyat talablarini anglaydi,his etadi. Ota-onaning 
farzand oldidagi burchlari, o‘zlarining oxiratini obod etuvchi qarzlari bor. Ular yaxshi nom qo‘yish , 
yaxshi mualim qo‘lida topshirib , savodini chiqarish, ilmli, kasb-hunarli qilish, boshini ikki va uyli- 
joyli qilish”. 
Oilaviy ma`naviyatni yuksaltirishga shaxs sifatida xar bir oila a`zolarining muayyan manaviy 
dunyoga ega bo‘lishi ular o‘rtasidagi munosabatlar asosida vujudga keladi. Oilada ota va onaning 
ma`naviy fazilatlari er-xotinlik munosabatlarining sharqona ananalari insoniylik va axloqiylik 
darajasini belgilab beradi. Oila ma`naviy olami o‘zaro hurmat, qadrlash, hamkorlik, murosasizlik, 
mehribonlik, rahmdililik, mehr-oqibat, sabr-bardoshlilik, insonsevarlik, oliyjanoblik, kattalarga 
hurmat, kichiklarga izzat kabi ma`naviy qadriyatlarni o‘zida mujassamlashtirishi muhimdir. Bunday 
qadriyatlarning oilada ezozlashi, bunga amal qilishi oilada shunday ma`naviy muhitni yaratadi. Bu 
esa o‘sib kelayotgan avlod qalbi va ongi shakillanishida ota muhimdir. Shu asosda har bir oila 


281 
a`zosining istedodi va salohiyati ro‘yobga chiqishi uchun sharoit yaratiladi. Natijada oila 
ma`naviyat maskani sifatida shakillanib boradi. Oila tarbiyasi- bu umuminsoniy jarayonning 
shunday bosqichidirki, keyinchalik butun umri davomida oladigan ma`rifat va hayot saboqlari 
uchun asos, zamin poydevor vazifasini o‘taydi. Har bir ota-ona o‘z burchlarini anglagan holda 
oilani mustahkamligini taminlaydigan hamma xususiyatga to‘liq rioya qilishga harakat qilishi uning 
vazifa va maqsadlarini tushunishi shart. 
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakatining IV 
qurultoyidagi nutqida takidlaganidek, “ Bugungi kunda yurtimizda tobora keng tarqalib borayotgan 
O‘z bolangni o‘zing asra” degan davlar faqat quruq shior bo‘lib qolmasdan, har bir ota-ona, har bir 
fuqaroning qalbiga chuqur kirib borishi amaliy harakatga aylanishi zarur. Buning uchun masalani, 
yani ota-onalarning farzandlar tarbiyasi uchun masuliyatini va burchini huquqiy asosda 
mustahkamlab qo‘yish vaqti keldi, deb o‘ylayman”. 
Haqiqatdan ham har bir ota-ona o‘z farzandining tarbiyasi uchun javobgar 
hisoblanadi.Farzandlarimizning tarbiyalanishining muhim shartlari oilalarning mustahkam 
ma`naviy sog‘lom asosda qurilganligi, ayniqsa ota-onaning o‘zi tarboyalangan bo‘lishidir .Ota-
onalar farzandining bugungi mualimi hisoblanadi. Chunki farzandga til o‘rgatish kitob o‘qishga 
qiziqtirish aynan oiladan boshlanadi. Hozirgi kunda farzandlarimizning harqanday insonylikdan 
yiroqlashtiradigan illatlardan asrash uchun ularni ilm olishga, kitob o‘qishga qiziqtira bilish lozim. 
Farzand tarbiyasida har bir ota-ona o‘z masuliyatini har daqiqada his qilib yashashi lozim . 
Oilada sog‘lom muhit mavjud bo‘lgandagina, ularda har tomonlama sog‘lom, barkamol inson 
shakillanadi. Yoshlar tarbiyasi xususan jismonan baquvvat , aqlan sog‘lom , umuminsoniy 
madaniyat, darajasi yuqori, zamonaviy bilim va kasbga ega bo‘lgan kelajak avlodni voyaga 
yetkazishda oila ma`naviyatining tutgan o‘rni alohidadir. Oila tarbiyasi bo‘yicha Buyuk 
mutafakirimiz asarida, muqaddas kitoblarimizda o‘ziga xos fikr-milohazalar bildirgani diqatga 
sazovordir. Jumladan , islom ta`limotida farzanf tarbiyasi haqida quyidagicha takidladi: “Islomda 
tarbiya ta`limdan ko‘ra ustunroq va keng qamrovlidir. Chunki tarbiya bolani uyida , ko‘chada 
maktabda o‘zini tuta bilish odoblarini,aql bilan ish yuritib, jismini nafsini o‘ziga bo‘ysindirishdek 
og‘ir ishini yo‘lga qo‘ydi. 
Tarbiyaning asosi oila muhitidir. Bola uyda nimani ko‘rsa, shunga tahlid qilib o‘sadi.Oilada 
ota-olyjanob keng fel, bosiq,mulohazali va ozgina siyosatliroq bo‘lishi, ona esa 
mehribon,rahmli,bolalarini behuda qarg‘amaydigan va muloyim bo‘lmog‘I lozim.
Farzandlarimizni sog‘lom e`tiqodli, jismonan baquvvat qilib tarbiyalash ham ota-ona 
zimmasiga yuklangan. 
Rasululloh sallalohu aayhi vassalam “Farzandlarimizga suvga suzishni, kamondan otishni, 
nayza uloqtirishni, otga choptirishni o‘rgatinglar” deb farzandlaringizni chaqqon, sog‘lom, 
baquvvat, ziyrak qilib tarbiyalashga ummatni targ‘ib qildilar”. 
(Termiziy va Abu Dovud rivoyatlari). Zeroki sog‘lom va baquvvat farzand hamma joyda ham 
o‘z yurtiga naf keltiradi. Oilada ayniqsa, qiz bola tarbiyasiga e`tabor berish asosiy o‘rin egallaydi. 
Qiz bolani erta turmushga bermaslik, ularni ilm-hunar o‘rganishga yo‘naltirish ham ota-onaning 
vazifasi hisoblanadi. Bu borada davlatimiz tomonidan bir qancha sharoitlar yaratib berilgan va 
bundan kiyin bu masalada kengroq e`tabor berish borasida bir qancha vazifalar belgilab qo‘yildi. 
Qizlarimizning huquq va manfaatlarini himoya qilish,istedod va qobilyatini yuzaga chiqarish ular 
orasida haqiqiy yetakchilarni tarbiyalash ishlarini yanada kuchaytirish kerak. Shunday ekan, qiz 
bolaga eng qimmatli ananalar halollik, rostgo‘ylik, or- nomus, sharm hayo, mehnatsevarlik kabi 
insoniy fazilatlar dastlab oila davrasida shakillanadi.
Oilaning har bir a`zosi millatning davomiyligini saqlovchi milliy va umuminsoniy 
qadriyatlarning rivojini taminlovchi, ma`naviy va jismoniy barkamol avlodni dunyoga keltirib 
tarbiyalovchi muqaddas makon manaviyat maskanidir.
Insonning shaxs bo‘lib shakillanishida, hayotda o‘z o‘rnini toppish,el-yurt ichida izzat-
hurmatga sazovor bo‘lishida oila asosiy poydevor hisoblanadi. Oila hayotning abadiyligini 
davomiyligini taminlaydigan , muqaddas urf-odatlarimizni saqlaydigan, shu bilan birga kelajak 
nasllarni qanday inson bo‘lib yetishishiga bevosita tasir ko‘rsatadigan tarbiya o‘chog‘idir.


282 

Download 27,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   585




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish