Mantiqiy Iqtisodiyot

Bozorni muvaffaqiyati uchun ayblash

Bozor orqali uzatiladigan ma'lumotlar va rag'batlar natijasida yuzaga keladigan

ijtimoiy hamkorlik mukammal emas. Lekin odamlarga bir-birlari bilan samarali

hamkorlikda o'z maqsadlariga yetishishlari uchun imkoniyat yaratishda hech qaysi

iqtisodiy tizim bozor tizimi bilan tenglasha olmaydi. Bozor tizimi tanqidga asosan

muvaffaqiyatsizligi uchun emas, balki muvaffaqiyati uchun uchraydi. U odatda

taqchillik to'g'risida ogohlantirganligi uchun ayblanadi. Taqchillik hech kimga

yoqmaydi, lekin bunga bozorlar aybdor emas. Haqiqatda esa, bozorlarning ajoyib

xususiyati shundaki, u eng qodir ishtirokchilarni harakatga undaydi. Taqchillikka

bozorlarni ayblash xuddi yong'in bo'lganda yong'inga qarshi signalizatsiyani ayblash

kabidir.

Taqchillik muammosi abadiydir. Biroq, bozor orqaligina amalga oshirish

mumkin bo'lgan ijtimoiy hamkorlik taqchillik muammosini boshqa har qanday tizimga

qaraqanda yaxshiroq boshqarishga imkoniyat beradi.

Yakuniy savollar: Bozor narxlari odamlarni bir-birlari bilan hamkorlik qilishga

undaydimi? Shaxsiy manfaat bozorlar faoliyatiga salbiy ta'sir ko'rsatadimi? Bozorlar

orqali ijtimoiy hamkorlik qilish resurslardan eng samarali usulda foydalanishimiz

uchun muhimmi? Tushuntirib bering.

Element 3.8 ga qaytish

---

414

1. Adam Smit ijtimoiy hamkorlik tushunchasini «ko'rinmas qo'l» misolida asoslab bergani bizga yaxshi tanish.

Ma'lumot uchun « e Wealth of Nations» (New York, Modern Library, 1937 [1776]) asarining 423-sahifasiga murojaat

qiling. 

↩ 

2. Ushbu bo'limni kengroq tushunish uchun o'quvchilarga F.A. Hayekning «Individuallik va iqtisodiy tartib» nomli

kitobida (Chicago: University of Chicago Press, 1980 [1948]) keltirilgan «Jamiyatda bilimdan foydalanish» maqolasini

o'qish tavsiya qilinadi. Menimcha, bu iqtisodiyot bo'yicha yozilgan eng muhim maqolalardan biridir. 

↩ 

Duayt Lining «Ijtimoiy hamkorlik va bozor» sahifasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan. Qayta nashr qilish yoki

tarqatish bo'yicha ma'lumot uchun [e-mail] ga murojaat qiling.

---

415

Element 3.10 ga qaytish