Ma’mur qahhorov



Download 0,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/95
Sana07.07.2021
Hajmi0,63 Mb.
#111976
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   95
Bog'liq
falsafa

evropatsentrizm  g‗oyasiga  keskin  qarshi chiqadi.  Uning fikricha, xar 
bir  lokal  madaniyat  o‗zicha  betakror,  binobarin,  ular  bir-biridan 
mustasno 
xolda 
riv ojlanishi 
lozim. 
Demak, 
O.Shpengler 
madaniyatlarning  o‗zaro    ta‘siri  v a  aloqadorligining  realligi  v a  bu 
jarayonning axamiyatiga yetarlicha baxo bermagan.  
Ingliz  jamiyatshunosi    A.Toynbi    «Tarixni  o‗rganish»  nomli  asarida 
madaniyatlarning  lokal  riv ojlanishi  g‗oyasiga  murojaat  qilib, 
O.Shpenglerning  ayrim  muloxazalariga  qo‗shilmasligini  bildiradi. 
Toynbining  kontseptsiyasi  Shpengler  ta‘limotidan  ikki  jixati  bilan 
farqlanadi:    birinchidan,  insonda  o‗z  xayotini  erkin  belgilash 
imkoniyati mav jud. Ikkinchidan, tarixiy taraqqiyotning dav riy modeli 
dunyov iy  dinlar  (buddizm,  xristianlik,  islom)ning  barcha  xalqlarni 
yaqinlashtiruv chi  v a  jipslashtiruv chi  bosh  omil  ekanligi  g‗oyasi  bilan 
boyitilgandir.  A.  Toynbi  g‗arb  xristian  siv ilizatsiyasi  tanazzulga  yuz 
tutayotganini  turli  dalillar  asosida  isbotlashga xarakat qiladi. Buning 


oldini  olish  maqsadida  jaxon  xalqlari  yagona  dinni  qabul  qilishlari 
lozim, deb xisoblaydi. 
Biz  yuqorida  xozirgi  zamonning  asosiy  falsaiy  ta‘limotlari  xususida 
qisqacha  to‗xtaldik.  Vaxolanki  jaxon  falsafiy  tafakkurining  bugungi 
xolatini  belgilov chi  oqim  v a  yo‗nalishlar  faqat  shular  bilan 
chegaralanmaydi.  Yuqorida  qayd  etilganlardan  tashqari  jamiyat 
taraqqiyotining  moxiyati  v a  yo‗nalishlari  xaqida  baxs  yurituv chi 
boshqa  ko‗plab  ta‘limotlar  ham  mav jud.  Shunday  qilib,  xozirgi 
zamon jaxon falsafasi an‘anaviy  v a noan‘anav iy ta‘limotlar asosiga 
qurilgan  falsafiy  oqim,  yo‗nalish  v a  maktablardan  iborat.  Ularni 
o‗rganish  fikrlar  xilma-xilligini  real  ta‘minlashda  katta  axamiyatga 
ega. 
 
TAYANCH TUSHUNCHALAR: 
Yunon  falsafiy  maktablari,  substantsiya,  materializm,  idealizm, 
dualizm,  atomlar,  sofistika,  sxolastika,  realizm,  nominalizm,  metod, 
dialektika,  sensualizm,  ratsionalizm,  plyuralizm,  an‘anav iy  falsafa, 
noan‘anav iy falsafa.           
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR: 
1.  Qadimgi    yunon  falsafasidagi  materialistik  v a  idealistik 
ta‘limotlarni ajratib ko‗rsating. 
2.  Markaziy  Osiyolik  mutafakkirlarga  eng  ko‗p  darajada  ta‘sir 
ko‗rsatgan qadimgi yunon faylasuflarini sanab bering. 
3. G‘arbiy Ev ropada Uyg‗onish dav ri falsafasi qay zaminda yuzaga 
kelgan? 
4.  XVIII  asr  fransuz  faylasuflarini  birlashtirib  turgan  umumiy  jixat 
nimalardan iborat? 
5. Nemis klassik falsafasi ilgari surgan asosiy g‗oya nima? 
6. XX  asr falsafasining asosiy xususiyatlarini sanab bering. 
7. «Xayot falsafasi»ning moxiyati nimada ? 
8.  Ekzistentsializm    falsafasining  ziyolilar  orasida  keng  tarqalishi 
sababi nimada deb o‗ylaysiz ? 
9. Neopozitiv izm falsafasining namoyondalari kimlar ? 
10.  Jamiyat  xaqidagi    XX    asr  falsafiy  ta‘limotlari  xaqida  gapirib 
bering. 
11. Irratsionalizm nima v a uning qanday ko‗rinishlari bor ? 
 
ADABIYOTLAR: 
1. Karimov  I.A. Yuksak ma‘naviyat- yengilmas kuch. – T,  Ma‘naviyat, 
2008. 
2. Karimov  I.A.  Tarixiy xotirasiz kelajak yo‗q. – T.,  1998. 


3.  Karimov   I.A.  Donishmand  xalqimizning  mustaxkam  irodasiga 
ishonaman.- «Fidokor» gazetasi. 2000 yil, 8 iyun. 
4.  Mo‘minov   I.  M.  O‗zbekistonda  tabiiy-ilmiy  v a  ijtimoiy-falsafiy 
tafakkur tarixidan.-T., Fan, 1998. 
5. Yo‘ldoshev  S.Antik  falsafa. – T. , 1999.  
6. Falsafa tarixi. - T, Sharq, 2002. 
7. Falsafa. Ma‘ruzalar matni. – T., 2000. 
8.  Falsafa. O‘quv  qo‘llanma. E. Yusupov  taxriri ostida  – T. ,  Sharq, 
2000 . 

Download 0,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish