Ma’mur qahhorov

hodisa
, ichki, botiniy 
jixatlari 
mohiyat
deyiladi. Hodisa – yuzada, uni kuzatib, sezib, bilish 
mumkin, mohiyatga aql-idrok, tafakkur bilan yetishiladi. Masalan, 
yorug‘likni ko‘z bilan sezamiz, ammo uning elektromagnit to‘lqinlari 
oqimi ekanini aql bilan anglaymiz. Mohiyatni bilish hodisasini 
o‘rganishdan boshlanadi, biroq dastlabki taassurot ko’pincha 
aldamchi bo’ladi. Masalan, sarob. Shu bois birinchi darajali, 
yuzakiroq mohiyatdan ikkinchi darajali, chuqurroq mohiyatga, 
undan yanada teranroq’’ ichki mohiyatli bog‘lanishlarga o‘tiladi. 
Mazmun
– narsaning barcha tomon, xossa va elementlari majmui, 
shakl
– uning ifodalanish uslubi. Mazmun shaklda ifodalanadi, shaklni 
taqozo qiladi va belgilaydi. Chunonchi, kiyim odamga qarab 
bichiladi. Mazmun o‘zgarsa, shakl ham shunga monand o‘zgarib 
boradi. Ko‘pincha bir mazmunni bir necha shaklda ifodalash 
mumkin va lozim bo‘ladi. Chunonchi, bir syujetni xikoyada yoki 
romanda yoki she’r yoki kinofilm janrlarida ifodalash mumkin. Shu 
bilan birga mazmun nechog‘lik to‘laqonli ifodalanishi shaklga, tug‘ri 
shakl tanlashga ham bog’lik. Biroq shaklga urg’u berish, shaklni 
mutloqlashtirish shaklbozlikka (formalizmga) olib kelishi mumkin 
(Masalan, rasmiyatchilik, qog‘ozbozlik, byurokratizm va boshqalar).