Mamlakat pul-kredit siyosati mazmuni va yonalishlari va instrumentlari toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

1. Qayta moliyalash siyosati;

2-REJA. MONETAR SIYOSATNING BILVOSITA INSTRUMENTLARI

• Majburiy zaxira talablari;
• Ochiq bozordaagi operatsiyalar;
• Depozit siyosati;
• Valyuta siyosati;

Markaziy bankning qayta moliyalash siyosati – Markaziy bank tomonidan tijorat banklarini kreditlash bilan bog‘liq tadbirlarning majmui bo‘lib, ushbu siyosat uch xil kreditlash usulidan foydalanilgan holda amalga oshiriladi:

• tijorat banklarini Markaziy bank tomonidan ularning balansidagi trattalarni qayta hisobga olish yo‘li bilan kreditlash usuli;
• tijorat banklarini Markaziy bank tomonidan ularning balansidagi qimmatli qog‘ozlarni garovga olish yo‘li bilan kreditlash usuli;

v) tijorat banklarini to‘g‘ridan to‘g‘ri kreditlash usuli.

Қайта молиялаштириш ставкасининг ўзгариш динамикаси
27,6
28,8
24
30
24
20
18
16
14
12
10
9
14
16
25.09.2017-х.в.
28.06.2017-25.09.2017
01.01.2015-27.06.2017
01.01.2014-31.12.2014
01.01.2011-31.12.2013
15.07.2006-31.12.2010
21.12.2004-14.07.2006
05.07.2004-20.12.2004
10.09.2003-04.07.2004
16.07.2003-09.09.2003
01.01.2002-15.07.2003
01.07.2000-31.12.2001
01.06.2000-30.06.2000
01.05.2000-31.05.2000
Markaziy bank monetar siyosatining asosiy dastaklaridan yana biri bu – Markaziy bankning ochiq bozordagi operatsiyalaridir. Ochiq bozordagi operatsiyalar deganda Markaziy bankning o‘z mablag‘lari hisobidan ochiq bozordan qimmatli qog‘ozlarni sotib olishi va sotishi orqali mamlakatda mavjud bo‘lgan muomaladagi pul massasiga ta’sir ko‘rsatish tushuniladi.
Ochiq bozordagi operatsiyalarda g’azna veksellari, Davlat qisqa muddatli obligatsiyalari (DQMO), Davlat o‘rta va uzoq muddatli g’azna majburiyatlari, korporativ obligatsiyalar, tijorat banklarining depozit sertifikatlari hamda korxonalarning tijorat veksellaridan foydalaniladi.
Markaziy bank ochiq bozorda operatsiyalar amalga oshirish yo‘li bilan bank tizimining zaxiralariga ikki usul bilan ta’sir qilishi mumkin:

• Agar Markaziy bank kredit institutlarining ixtiyoridagi pul massasini ko‘paytirishni maqsad qilib qo‘ygan bo‘lsa, unda u, ochiq bozorda qimmatli qog‘ozlarni sotib oluvchi bo‘lib qatnashadi.
• Agar Markaziy bank bank tizimining zaxiralarini kamaytirishni maqsad qilib qo‘ygan bo‘lsa, unda bozorda sotuvchi bo‘lib ishtirok etadi.