Mamasoli jumaboyev


Q O ‘RQQANGA Q O ‘SH A KO‘RINAR



Download 9,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/118
Sana25.02.2022
Hajmi9,04 Mb.
#464331
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   118
Bog'liq
Bolalar adabiyoti.2-nashr Jumaboev M. (1)

Q O ‘RQQANGA Q O ‘SH A KO‘RINAR
K ech kirib, k o 'k d a hali 
O y kezm agan pallada
N o m i k u chuk quvlabdi 
Sukut t o l a dalada.
Yetib olsa tishlaydi 
D egan xayolga borib, 
C h o p ib d i N o r b e c h o ra
O yog‘in q o ‘lga olib.
O rtd a qolibdi dala,
O rtd a qolibdi ariq. 
T o s h k o ‘chaga yetganda 
Toyib ketibdi qattiq...
K o ‘zin ochib qarasa
Yuragi urib d u k - d u k , 
0 ‘zin Laychasi emish 
0 ‘sha... ,,quvlagan“ kuchuk.
METRODA
Shoshib tushsam m etroga 
Bitta bola jo y berdi.
Q o ‘lin q o ‘yib k o ‘ksiga:
— 0 ‘tiring, aka, — dedi.
Y u rm a s im d a n uch bekat, 
Bir chol kirdi vagonga. 
Shartta o ‘rn im d a n turib 
Biroz surildim yonga.
— Q o ‘yavering, — desa ham, 
0 ‘tirolm ay bem alol, 
Yoshgina kelinchakka.
Joy in berdi o ‘sha chol.
0 ‘n c h o g ‘li katta-kichik 
Shu payt b o ‘shatdi o ‘rin. 
Bosh chayqadi o tax o n , 
Qaysarligini koTing.
G o ‘zal edi bu holat, 
N afosatga edi boy!
H a m m a yetdi manzilga 
Va h a m m a d a n qoldi joy...
311


C H ET EL BOLALAR ADABIYOTI
Mustaqil m am lakatim izda kattalar adabiyotining ajralmas 
bir b o l a g i b o ‘lgan b o lala r a d a b iy o tin in g rivojlanishi, h a r
to m o n la m a boyib borishida taijim a asarlarining o ‘m i, aham iyati 
katta. Negaki taijim a asarlarini o ‘qigan h a r bir yosh kitob- 
xonning dunyoqarashi, fikri, tasavvuri boyib, o ‘sha xalqlarning 
yashash sharoitlari, urf-odatlari, orzu-intilishlari bilan o s h n o
b o l a d i .
Asrlar osha xuddi ertak kabi eldan elga, tildan tilga o ‘tib, 
dillarni y a sh n atib yurgan „Qizil S h a p k a c h a “ (Sh. P e rro ), 
„Robinzon Kruzo“ (D. Defo), „Gulliveming sayohatlari11 (J. Svift), 
„ D y u m c h a x o n " (X. A ndersen), „O ltin baliq“ (A. S. Pushkin), 
„ T o m Soyem ing boshidan kechirganlari“ , „ S h ahzoda va g ado“ 
(M . Tven), „ K apitan G r a n t bolalari“ , ,,O stin-ustun“ (J. V em ), 
„ D o n Kixot“ (J. Servantes) kabi asarlar yosh qalblarda olamga 
nisbatan qiziqishlarini j o ‘sh urdirib yuboradi.
XX asrda bunyod etilgan „ M au g li“ (R. Kipling), „ K ic h k in a
S h a h z o d a “ (A. de Sent-E kzyuperi), „ Katta va kichik K arlson“ 
(A. Lindgren), „ T oshke nt — non shahri“ (A. N everov), „Vinni 
P ux“ (A. M iln), „ A h m o q sic h q o n c h a haqida e rta k “ (S. M a r ­
shak), „U ch baqaloq“ (Y. Olesha), „Quvnoq bolalar" (B. Kerbo- 
boyev), „ D o k to r Aybolit“ (K. Chukovskiy), „C hip o llin o n in g
sarguzashtlari" (J. Rodari), „Styopa amaki" (S. Mixalkov), „Kim 
b o ‘lsa m e k a n ? “ (V. 
M a y a k o v s k i y ) , 
„ B i l m a s v o y q u y o s h
s ha hrida " (N . Nosov) singari olam kezib yurgan asarlar o ‘zbek 
kitobxon bolalarida katta taassurot qoldirm oqda.
Y uqorida tilga olingan asarlar yosh kitobxonni nim agadir 
o ‘rgatadi, nim agadir d a ’vat etadi. Bu asarlarning ko ‘pchiligida 
o n a-V atanga m uhabba t, uning ozodligi va baxti u c h u n jo n fido 
qilish ( „ U c h b a q a lo q " ), n o shukr b o ‘lmaslik, o t a - o n a p a n d - 
nasihatiga quloq solish ( „ A h m o q sic h q o n c h a haqida e rta k "), 
inson va insonga m e h r („ M a u g li" ), tabiatni asrash, hayvonot 
olam ini sevish ( „ D o k to r Aybolit"), o ‘ziga pishiq-puxta boNish, 
ichki sirlarni o ‘zgalarga o sh k o r qilmaslik („Qizil S h a p k a c h a " ), 
n a m u n a li o ‘qish, k a s b - h u n a r egasi b o ‘lish ( „ K im b o ‘lsam


ekan?), sergak, tadbirkor, quvnoqlikka intilish („Q u v n o q bola- 
la r “ ) d e k o liy ja n o b g ‘o y a la r n in g y otishi b o la la rn in g ta rjim a
a s a rlarig a n is b a ta n b o ‘lgan q iziq ish va is h tiy o q la rin i o ‘sti- 
radi.
Ita liy a n in g b u t u n j a h o n bolalari ta n iy d ig a n yozuvchisi 
J. R o d a r i (1 9 2 0 — 1980) q a la m ig a m a n s u b „ C h i p o llin o n in g
sarguzashtlari“ asarini h u z u r qilib o ‘qim agan o ‘zbek kitobxoni 
b o l m a s a kerak. C hipollino C h ipollonning o ‘g ‘li. U n in g yettita 
akalari h am b o r edi. C hipolletto, C hipollotto, C hip o llo c h c h o , 
C h ip o llu c h c h o va boshqa piyoz x o nadonining o ‘g ‘illari shular 
jum lasiga kiradi. Ayonki, qayerda piyoz b o l s a , o ‘sha yerda 
k o ‘zlarda n a m b o ‘ladi. C hipollinolar u n c h a keng b o ‘lm agan bir 
yashikdek joyda istiqom at qilar edilar. M a b o d o uylarining 
o ld id a n olifta z o d a g o n la r o ‘tib qolgudek b o ‘lsalar, darhol 
d a s tr o bm ollari bilan b u r u n la rin i be rkitib, k o ‘z la rid a n yosh 
oqizib o ‘tib ketardilar. Negaki ular piyozning a c h ch iq hidiga 
chiday olm as edilar-da!
A na s hunday quvnoq kuychining „ H u n a rn in g hidi q a n a - 
q a?“ degan s h e ’ri bog‘c halarim iz dasturidan uzoq yillardan beri 
jo y olib keladi. S h e ’r quvnoq misralar asosida qurilgan b o ‘lib, 
o ‘quvchini bir o ‘qishda, tinglashda o ‘ziga rom etib oladi. Boshda 
kitobxon: „lya, hun a rn in g h am hidi b o ‘ladim i?“ deyishi tabiiy. 
Lekin s h e ’rni o ‘qigach, tinglagach, Rodariga ishonadi, qoyil 
qoladi, xulosa chiqaradi.

Download 9,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish