|
Q IZIL SHAPKACHA
Bir b o r ekan, bir y o ‘q ekan, bir qishloqda jajjigina bir
q izcha b o r ekan: u d u n y o d a tengi y o ‘q, j u d a yo q im to y qiz
ekan. Oyisi uni jo n id a n h a m yaxshi k o ‘rar ekan, buvisi b o ‘lsa
u n d a n h a m yaxshi k o ‘rar ekan.
Buvisi n e v a r a s in i n g t u g ‘ilgan k u n i m u n o s a b a t i b ila n
qizchaga bitta qizil s h a p k ac h a sovg‘a qilibdi.
CPshandan beri qizcha qayoqqa borsa, shu chiroyli, yangi
qizil shapkachasini kiyib b o r a r ekan. S huning u c h u n q o ‘ni-
q o ‘shnila r uni k o ‘rganda:
— A na, Qizil S ha pka c ha kelyapti! — d e r ekanlar. Bir
kuni oyisi som sa pishirib, qizchaga aytibdi:
— Q iz il S h a p k a c h a , m a n a bu s o m s a b i la n k u v a c h a d a -
gi y o g ‘ni b u v i n g g a o b o r i b b e r g i n , e s o n - o m o n l i g i n i b ilib
k e lg in .
Qizil S ha pka c ha kiyinib, buvisini k o ‘rgani narigi qishloqqa
ketibdi. U o ‘r m o n d a n o ‘tayotsa, o ldidan bir B o ‘ri c hiqib
qolibdi. B o ‘ri Qizil S h a pkachani ya m la b yuborgisi kelibdi-yu,
lekin b o tin o lm a b d i, chunki shu yaqin orad a o ‘tin c h ila r daraxt
kesib yurar, b o ltalarining ta r a q - t u r u q ovozi eshitilib tu ra r
ekan.
316
B o kri qizdan:
— Qizil Shap k a c h a, qayoqqa ketyapsan? — deb s o ‘rabdi.
Qizil S h a p k a c h a b o ‘lsa, o ‘r m o n d a t o ‘xtab, Bo‘ri bilan
gaplashishning q a n d a y q o ‘rqinchli ekanini bilmas ekan. S h u
ning u c h u n h a m u B o ‘ri bilan salom lashibdi-da, keyin:
— B u v im n i k o ‘r g a n i k e t y a p m a n , b u v i m g a m a n a b u
som salar bilan kuvachada yog‘ olib b o ry ap m a n , — debdi.
— Buvingning uyi uzo q d a m i? — deb s o ‘rabdi Bo‘ri.
— H a, a n c h a uzoqda, — deb javob beribdi Qizil S h a p
kacha, — teg irm o n orqasidagi qishloq
b o r-u , hov ana ,
eng
chekkadagi uyni k o ‘ryapsanm i — o ‘sha.
— Yaxshi, — d e b d i B o ‘ri, — m e n h a m b u v in g n i k o ‘rib
kelam an. M anavi yo ‘ldan b o r a m a n , sen b o ‘lsang anavi y o ‘ldan
bor. K o ‘ramiz, kirn oldin borarkan.
B o ‘ri eng yaqin y o ‘ldan g iz illa b chopib ketibdi.
Qizil
S h a p k a c h a b o ‘lsa, eng uzoq y o ‘ldan ketibdi.
Q iz c h a y o klm a - y o ‘l t o ‘xtab, gullar teribdi, guldasta yasabdi.
Qizil S ha pka c ha hali teg irm o n y o i i g a yetm agan ekan, Bo‘ri
kam pirning uyiga yetib kelib, eshikni taqillatibdi.
— Kim? — deb s o ‘rabdi kampir.
— M en nevarangiz Qizil S h a p k a c h a m a n , — deb javob b e
ribdi B o ‘ri, ovozini ingichka qilib. — Siznikiga m e h m o n b o ‘lib
keldim , som sa bilan kuvachada yog‘ olib keldim.
K a m p ir bu vaqt t o ‘shakda kasal b o ‘lib yotgan ekan. U
c h in d a n h a m Qizil S h a pkacha kelgandir deb o ‘ylab, s hunday
debdi:
— J o n g in a m , ipni tort, eshik ochiladi!
B o ‘ri ipni tortibdi — eshik ochilibdi. B o ‘ri c h o p ib borib,
ka m pirni bir ya m la b yutib yuboribdi. B o ‘ri ju d a y a m o c h
ekan, negaki u uch k u ndan beri ovqat yem agan eka n-da .
Keyin Bo‘ri eshikni yopib, kam pirning t o ‘shagiga kirib
yotibdi-da, Qizil S h a pkachani kuta boshlabdi. T e z d a Qizil
S h a p k a c h a kelib, eshikni taqillatibdi.
— Kim? — deb s o ‘rabdi Bo‘ri.
Qizil S h a pkacha B o ‘rining x u n u k ovozini eshitib, avval
q o ‘r q ib d i, keyin: b u v im t u m o v - p u m o v b o ‘lg a n d ir , — d e b
o ‘ylab, javob beribdi:
— M en nevarangiz Qizil S h a p k a c h am a n . Sizga som sa bilan
kuvachada yog6 olib keldim.
317
Bo‘ri y o ltalib olib, ingichka ovoz bilan:
— Ipni tort, jo n g in a m , eshik ochiladi, — debdi.
Qizil S h a pkacha ipni tortgan ekan eshik ochilibdi.
Qizcha uyga kiribdi. Bo‘ri b o ‘Isa k o ‘rpaga b urkanib olib
debdi:
— S o m s a n i s to lg a , k u v a c h a n i t o k c h a g a q o ‘y, o ‘z in g
yonim ga kelib yot! J u d a charchagandirsan?
Qizil S h a p k a c h a b o ‘ri bilan y o n m a - y o n yotib, u n d a n
s o ‘rabdi:
— Voy, buvijon, q o l la r in g iz b u n c h a uzun?
— Seni m a h k a m ro q q u c h o q la sh u c h u n , jonginam !
— Buvijon, oyoqlaringiz b u n c h a katta?
— T e z ro q c h o p ish u c h u n , jonginam !
— Buvijon, quloqlaringiz b u n c h a katta?
— Yaxshiroq eshitish u c h u n , jo n g in a m !
— Buvijon, ko'zlaringiz b u n c h a katta?
— Seni yaxshi roq ko^rish u c h u n , jonginam !
— Buvijon, tishlaringiz b u n c h a katta?
— Seni tez ro q yeb q o ‘yish u c h u n , jonginam !
Qizil S h a p k a c h a n in g do d -v o y la sh ig a q a ra m a y , o c h k o ‘z
B o ‘ri uni shippagi va qizil shapkasi bilan q o ‘shib yutib
yuboribdi.
Baxtni qarangki, shu vaqt uy yon id an o ‘tinchilar o ‘tib
qolishibdi.
U lar shovq in -su ro n n i eshitib, uyga bostirib kiribdilar va
b o 'rin i o ld irib d ila r. Keyin uning qornini yorsalar, ichidan
Qizil S ha pka c ha bilan buvisi e s o n - o m o n chiqishibdi.
318
Do'stlaringiz bilan baham: |
