Bu davr bolalarining pedagogik-psixologik xususiyatlarini
yaxshi o 'r g a n g a n F a rh o d M usajon ularga b a g ‘ishlab „ E n g
yaxshi b o b o “ , „ S h o d iy o n a k u n “ , „ S h iq ild o q “ , „ P a h la v o n va
n im jo n “ , „Sovg‘a “ , „Ajoyib b u z o q c h a “ , „Yaxshilik", „ T o ‘lab
b e r “ , „V a rra k “ , „ D o g ‘“ kabi o ‘nlab hikoyalar yaratgan.
A dibning „V arrak“ asari m a z m u n i oddiygina varrak yasash
voqeasi asosiga qurilgan. Asarda kichkintoylarni bolalikdan
boshlab m ustaqil harakat qilishga chaqiriladi.
A na s h u n d a y jozibali asarlaridan yana biri „ E n g yaxshi
c h a n a “ dir. Bu hikoyada q o ‘li oc h iq , b a g ‘ri b u tu n b o ‘lishlik,
q iz g ‘a n c h iq b o ‘lm aslik kabi xislatlar k ic h k in to y la r
ongiga
yetkaziladi.
Latifjonga dadasi c h a n a olib kelib beradi. Q u v o n c h d a n
bolaning boshi k o ‘kka yetay deydi. Latifjon bo sh d a a n c h a
qizg‘a n c h iq b o ‘ladi. S huning u c h u n c h a n a d a bitta o ‘zi uchadi.
Boshqalarni c h a n ag a yaqin keltirm aydi, unga birovning q o ‘li
tegib ketsa, c h a n a n i k o ‘tarib uyiga c hopadi.
L a tifjo n n in g d a d a si o ‘g ‘lidagi b u n d a y q iz g ‘a n c h iq lik n i
payqaydi, lekin unga p a n d -n a s ih a t qilib o ‘tirm aydi. Aksincha,
quyidagi ibratli hikoyatni keltiradi:
— Bilasanmi, — dedi dadasi o ‘g ‘liga, — m e n bu ajoyib
c h a n a n i qayerdan oldim ? Bunaqasi
m agazinda sotilm aydi, bu
bu y u rtm a bilan q o ‘lda yasalgan c h a n a . Yoshi oltm ishda. Ha,
oltm ish yi! b u ru n bitta o g ‘a y n im n in g adasi olib bergan ekan.
O g ‘a ynim o ‘sha paytda sendek ekan. C h a n a n in g chiroyliligini
k o ‘rib u c h i s h g a u n i n g h a m k o ‘zi q i y m a b d i .
K a t t a r o q
b o ‘lg a n im d a u c h a r m a n , h o z ir b o l a l a r t o r t ib o lib eskitib
q o ‘yishadi, deb asrab yuraveribdi. O r a d a n yillar o ‘tibdi, bir
kun qarasa bolaligi tugab c hol b o ‘lib qolibdi. Endi unga c h a n a
k e ra k e m a s e d i, c h u n k i c h o l o d a m u y a lm a s d a n c h a n a
uchadimi?! O g ‘aynim c h a n a n i m enga sovg‘a
qilar ekan, beg‘u-
b o r bolalik c h o g ‘im d a m a z a qilib u c h o lm a d im , ishqilib sening
o ‘g ‘lingga yaxshi xizm at qilsin, dedi. S h u n a q a o ‘g ‘lim, qiz-
g ‘a n c h iq o d a m zavqdan m a h r u m boNadi!
Latifjon boshda dadasining bu gaplariga t u s h u n a qolm aydi.
Yuragining allaqayeri jiz etga n d e k boNadi. N ih o y a t u dadasiga
yuzlanib:
— E rta d a n boshlab a y a m a s d a n u c h a m a n , — dedi.
A d ibning „ S o v g ‘a “ hikoyasi h a m m a k ta b g a c h a tarbiya
yoshidagi bolalarga bagNshlangan. Asarda
bolalar m ehn a tk ash
236
boMishga d a ’vat etiladi. O qiljonning gul ekishi, uni m e h r bilan
parvarish qilishi kichik kitobxonda katta taassurot qoldiradi.
Xullas, F a rh o d M usajon o ‘zining m aktabgacha va m aktab
yoshidagi kich ik bo lala rg a bagNshlab yozgan h ikoyalarida
s a lm o q d o r fikrlarni sodda, bolalarbop shaklda aytadi. Adib
nasihat qilish y o ‘lidan borm aydi,
aksincha, bolalar hayotida
k o ‘p uchrab turadigan oddiy voqealarni tasvirlaydi va ayt-
m oqchi b o ‘lgan m u h im gaplarini a n a shu voqealar m a g ‘ziga
singdirib yuboradi.
F a rh o d M usajonning „O rzuga ayb y o ‘q “ , ,,B o‘sh kelm a,
Aliqulov“ , „B uloq suvi“ va boshqa qissalari o ‘zbek bolalar
adabiyotida m u h im o ‘rinda turadi.
F a rh o d M usajon d ram a tu rg sifatida h am yoshlarning m eh -
rini q o z o n g a n . „ X a y o lp a r a s tla r “ , „ O q k a b u ta r la r “ , „Sabil
q o ld i“ , „ O lg ‘limni qaytarib bering“ pyesalari shular jum lasi-
dandir.
Bular orasida, ayniqsa, „ 0 ‘g ‘limni qaytarib bering“ asari
m a s h h u r b o ‘lib, d ram a tu rg uning nom ini o ‘zgartirib, „ N a jo t
istab" deb qaytadan ishladi. U 0 ‘zbek
milliy a ka dem ik d ram a
t e a trid a m uvaffaqiyat b ila n q o ‘yildi.
D u s h a n b e , O l m a o t a
s haharlarida, T a taristo n d a sahna yuzini k o ‘rdi.
Pyesada, asosan, bola tarbiyasida o ta - o n a n in g beqiyos katta
roli haqida gap boradi.
F a r h o d M usajon kattalarga b a g ‘ishlab „ B a h o r nafasi“ ,
„ B u ko'zlarga ishonsa b o ‘ladi“ , „X otin kishining r a ’yi“ , ,,K o ‘r
s h o f y o r “ , „ Z o ‘raki k a s h a n d a “ , „ N o z i k m a s a la “ , „ K a l la -
p o c h a “ , „ H i m m a t “ , „ B o g ‘ ko ‘c h a “ kabi kitoblar yozgan.
SOVG‘A
Do'stlaringiz bilan baham: 
