75Sun’iy neyron tarmoqlari nima, odatda oddiygina neyron tarmoqlari (NT) deb ataladi, hayvonlar miyasini tashkil etuvchi biologik neyron tarmoqlardan ilhomlangan hisoblash tizimlari.
SNT sunʼiy neyronlar deb ataladigan bogʻlangan birliklar yoki tugunlar toʻplamiga asoslanadi, ular biologik miyadagi neyronlarni erkin modellashtiradi.
76Neyron tarmoqlari – bu inson miyasining ishlash faoliyatini qisman aks ettiruvchi tuzilma bo’lib, bunda ko’plab neyronlar bir-biriga bog’langan holda neyron tarmog’ini tashkil qiladi.
Tashkil etuvchilari:input layer,output layer,hidden laye,weights,activation function, transfer function,softmax, relu,learning rule
77.Biologik va sun’iy neyron tarmoqlarining asosiy farqlarini yoritib bering BNT Parallel, sekinroq lekin SNT danustun,~1011 ta neyron va 1015 tabog’lanish,O’qitish uchun juda moslashuvchan,Qisman zarar yetishi bilan ishlash,aniqligi pasayadi Sinapsda ma’lumotlar saqlaydi SNT Parallel, tez, lekin BNT dan past
104 ta neyron (tarmoq o’lchamiga bog’liq)
O’qitish uchun juda aniq, strukturalangan va formatlangan ma'lumotlar talab qilinadi Mustahkam ishlash imkoniyatiga ega, xatolarga bardoshli Ma’lumotlar qurilma xotirasida Saqlanadi.
78.Sun’iy neyron tarmoqning tashkil etuvchilarini misol orqali yoritib bering. x- parametr (kiruvchi ma’lumotlar), w(weight) – og’irlik koeffitsentlari , b(bias) – ozod had, y = x*w + b (xususiy hol uchun),y = x1*w1 + x2*w2+ ... + xm*wm Misol uchun rasmning 3 ta kiruvchi parametrlar mavjud va ular neyronga kirib keladi Ushbu kiruvchi qiymatlar neyronga kirishidan oldin mos ravishda og’irlik koeffitsentlariga (weights (w1, w2, w3)) ko’paytiradi va bu qiymatlar neyronlarni bir biriga bog’lanish koeffitsenti deb ham ataladi Har bir neyronning koeffitsenti mavjud ushbu qiymatlar neyronni o’qitish jarayonida tanlanadi
Perceptron nima?Perceptron – bu 2 ta qatlamdan iborat, ya’ni kiruvchi va chiquvchi qatlamdan iborat bo’lgan neyronni hisoblash tuguni. Har bir perceptron sodda sinflash masalasini yechishda qo’llaniladi
Ma’lumotlarning intellektual tahlilida bilimlarni taqdim etishning qanday modellarini bilasiz? Misollar orqali ma’lumotlar keltiring
Semantik tarmoqlar: Bu model bilimni tushunchalar tarmog'i va ular o'rtasidagi munosabatlar sifatida ifodalaydi. Misol uchun, semantik tarmoq "it" "sutemizuvchilar" turi ekanligini va "sutemizuvchilar"ning "mo'ynasi" borligini ko'rsatishi mumkin.
Qoidalar: Bu model bilimni agar-keyin gaplari to'plami sifatida ifodalaydi. Misol uchun, qoidada "agar hayvonning mo'ynasi bo'lsa va sut beradigan bo'lsa, u sutemizuvchidir" deb aytishi mumkin.
Yana Ramkala,ontologiyala, Neyron tarmoqlar kabi turlari bor.
Ma’lumotlarning intellektual tahlilida bilimlarni olish strategiyasi deganda nimani tushunasiz?Bilimlarni egallash - bu ma'lumotlardan bilimlarni olish, ajratib olish va ifodalash jarayoni.Intellektual ma'lumotlarni tahlil qilish kontekstida bilimlarni egallash strategiyasi ma'lumotlardan bilimlarni to'plash, ajratib olish va ifodalash uchun ishlatiladigan usul va usullarni anglatadi.
Bir necha xil bilim olish strategiyalari mavjud, jumladan:
Mutaxassis bilimlarini egallash,Avtomatik bilim olish, Faol o'rganish
Ma’lumotlarning intellektual tahlilida bilimlar grafi nima maqsadlarda foydalaniladi? Intellektual ma'lumotlarni tahlil qilish kontekstida bilim grafiklaridan turli maqsadlarda foydalanish mumkin, jumladan:
Axborotni qidirish,Tabiiy tilni tushunish,Tavsiya tizimlar, Bog'langan ma'lumotlar, Tushuntirish va shaffoflik, Ko'p modali ma'lumotlar integratsiyas
84Ma’lumotlarning intellektual tahlilida bilimlarni qurish jarayonini qanday amalga oshiriladi?Ma'lumotlarni yig'ish: Ma'lumotlarni tozalash va qayta ishlash,Ma'lumotlarni o'rganish va vizualizatsiya qilish,Modellashtirish va tahlil qilish,
Muloqot va izohlash.
85Bilimlarni ifodalashning produksion modeliga misollar yordamida ta’rifini keltiring.
Bilimlarni ifodalash modeliga misollardan biri ishlab chiqarish modelidir. Ishlab chiqarish modelida bilim ishlab chiqarish deb ham ataladigan "agar - keyin" qoidalari to'plami sifatida ifodalanadi. Har bir ishlab chiqarish shart (“agar” qismi) va harakat (“keyin” qismi)dan iborat. Masalan, oddiy shaxmat o'yini uchun ishlab chiqarish modelida qoida quyidagicha ifodalanishi mumkin:
Agar joriy o'yinchi nazoratda bo'lsa, u holda o'yinchi o'z qirolini xavfsiz maydonga ko'chirishi kerak.
86.Bilimlarni ifodalashning produksion modelining tashkil etuvchilarini misollar yordamida yoritib bering.Masalan, "Agar joriy o'yinchi nazoratda bo'lsa" yoki "Agar bemorda isitma va yo'tal bo'lsa"
Ishlab chiqarish qoidalari: Bular bilimlar bazasini tashkil etuvchi individual "agar-u holda" iboralaridir. Ularni alohida ekspert bilimlari deb hisoblash mumkin. Misol uchun, shaxmat o'yini uchun qoida bo'lishi mumkin: "Agar joriy o'yinchi nazoratda bo'lsa, u holda o'yinchi o'z qirolini xavfsiz maydonga ko'chirishi kerak".
Bilimlar bazasi: Bu kodlangan bilimlarni tashkil etuvchi barcha ishlab chiqarish qoidalari to'plami.
Interfeys: Interfeys shaxmat o'yini taxtani aks ettiruvchi va o'yinchiga sichqoncha yoki klaviatura yordamida harakatlarni amalga oshirish imkonini beruvchi grafik interfeysga ega bo'lishi mumkin.
Bilimlarni ifodalashning Semantik modeliga misollar yordamida ta’rifini keltirin
Bilimlarni ifodalashning semantik modeli - bu ma'lumotlarning sintaksisi yoki tuzilishiga emas, balki ma'nosi yoki semantikasiga qaratilgan bilimlarni ifodalash usuli.Misol. kadrlar to'plami sifatida bilimni ifodalovchi kadrlar asosidagi model, ularning har biri ma'lum bir tushunchani tavsiflovchi atributlar va slot-to'ldiruvchi qiymatlar to'plamini o'z ichiga oladi. Masalan, tibbiy diagnostika tizimida kasallik uchun ramka "nom", "alomatlar", "uzatilish usuli" kabi atributlarni va "COVID-19", "isitma, yo'tal, charchoq", "nafas olish tomchilari".
88 Matnlarni intellektual tahlil qilish jarayonini misol yordamida yoritib bering.
Amazon yoki Bestbuy kabi turli onlayn platformalardan mijozlar sharhlarini to'plash.
Ma'lumotni tozalash, ahamiyatsiz ma'lumotlarni olib tashlash va alohida so'zlarga tokenizatsiya qilish orqali oldindan ishlov berish.
Termin-hujjat matritsasini yaratish orqali matnni raqamli shaklda ifodalash.
Sharhlardagi naqsh va tendentsiyalarni aniqlash uchun hissiyotlarni tahlil qilish va mavzuni modellashtirish kabi usullarni qo'llash.
Sharhlarda muhokama qilinadigan eng keng tarqalgan mavzularni va sharhlarning umumiy kayfiyatini aniqlash kabi tushunchalarni talqin qilish va etkazish.
89Tasvirlarni intellektual tahlil qilish jarayonini misol yordamida yoritib bering.
Intellektual tasvir tahlili raqamli tasvirlardan tushuncha va bilimlarni olish uchun kompyuterni ko'rish va mashinani o'rganish usullaridan foydalanish jarayonidir
Aqlli tasvirni tahlil qilish jarayoniga misol sifatida erdan foydalanishdagi o'zgarishlarni aniqlash uchun sun'iy yo'ldosh tasvirlarini tahlil qilish mumkin. Jarayon quyidagilarni o'z ichiga oladi:
Turli vaqtlarda ma'lum bir hududning sun'iy yo'ldosh tasvirlarini to'plash.
Tasvirlarning o'lchamini o'zgartirish va standart formatga aylantirish orqali ma'lumotlarni oldindan qayta ishlash.
Rasmlardan rang, tekstura va shakl kabi xususiyatlarni ajratib olish.
Erdan foydalanishdagi o'zgarishlarni aniqlash uchun tasvirni segmentatsiyalash va tasniflash kabi usullarni qo'llash.
Urbanizatsiya yoki o'rmonlarning kesilishi sodir bo'lgan hududlarni aniqlash kabi tushunchalarni talqin qilish va etkazish.
90Nutq tovushlarini intellektual tahlil qilish jarayonini misol yordamida yoritib bering Nutqni tahlil qilish deb ham ataladigan nutq tovushlarini intellektual tahlil qilish jarayoni nutq signallaridan tushuncha va bilimlarni olish uchun turli usullardan foydalanishni o'z ichiga oladi Misol:Mijozlarga xizmat ko'rsatish qo'ng'iroqlarining audio yozuvlarini yig'ish. Nutqni alohida so'z yoki iboralarga filtrlash va segmentlash orqali ma'lumotlarni oldindan qayta ishlash. Nutq signalidan balandlik va formatlar kabi xususiyatlarni ajratib olish. Mijozning his-tuyg'ularini aniqlash uchun hissiyotlarni tahlil qilish kabi usullarni qo'llash. Mijozlarning kayfiyatidagi naqsh va tendentsiyalarni aniqlash kabi tushunchalarni talqin qilish va etkazish.
Do'stlaringiz bilan baham: |