Маълумотларни қайта ишлаш ва бошқариш технологияси

Маълумотларни қайта ишлаш ва бошқариш технологияси

Катта ўқитувчи Файзиев Ш.И.

1-маъруза Кириш. Маълумотлар базаси ҳақида умумий маълумотлар

Режа:

• Маълумот ва ахборот тушунчаси;
• Маълумотлар базаси;
• МБ га қўйиладиган асосий талаблар

Маълумот ва ахборот тушунчалари

• Хаётда рўй берган ва рўй бериши керак бўлган воқеа ва ҳодисаларни тавсифлашни маълумот ёки ахборот деб қабул қилсак бўлади.
• Анъанавий тарзда маълумотлар бирор бир муомала воситаси ёрдамида ифодаланади (масалан бирор бир табиий тил ёрдамида) ҳамда бирор бир аниқ ташувчида (масалан, ёғоч, тош ёки қогозга) қайд қилинади.

Маълумот ва ахборот тушунчалари

• Умумлаштириб айтадиган бўлсак, бизни ўраб турадиган борлиқ ҳақидаги керакли билимлар ёки ҳар қандай зарурий маьлумотлар ахборот деб аталади. Ахборот ҳақида аниқ бир тариф йук. Лекин унга қуйидагича тарифларни бериш мумкин:
• Ахборот – бу, бизни ўраб турган дунё, табиат ва жамиятдаги воқеалар, ходисалар ва жараёнлар ҳақидаги хабарлар тўпламидир.
• Ахборот – бу, ўзгаришларга олиб келиши мумкин бўлган ихтиёрий ажратувчи, фарқловчи, дифференциалловчи белгидир.
• Ахборот – бу, бирор фаолият тўғрисидаги қанақадир воқеа ҳақидаги хабарлар, билимлардир.
• Ахборот – бу, атроф - муҳит объектлари ва ҳодисалари, уларнинг ўлчамлари, хусусиятлари ва ҳолатлари тўғрисидаги маълумотлар деб айтиш ҳам мумкин. Кенг маьнода ахборот одамлар ўртасида маълумотлар айирбошлаш, одамлар ва қурилмалар ўртасидаги сигналлар айирбошлашини ифода этадиган умумий тушунчалар дейилиши ҳам мумкин.
• Ахборот (лотинча information-тушунтириш, хабар бериш) - хабар, маълумот ва кўрсаткичларнинг мажмуасидир.

Маълумот ва ахборот тушунчалари

• Ахборот тушунчаси реал воқеъликнинг амалий ҳолатини тўла мазмунда акс эттиришдан иборатдир. Улар тақдим этиш усулига кўра матнли, сонли, жадвалли, графикли, аудио, видео ва бошқа кўринишларда бўлиши мумкин.
• Ҳар кандай ахборот учта мухим хусусиятларга эга бўлиши лозим:
• 1. Ахборот ўрганилаётган нарса ёки ҳодисани ҳар тарафлама тўлик ифодалаши, яъни ахборот тўлиқлик сифатига эга бўлиши лозим
• 2. Ахборот маълум маънода қимматли бўлиши лозим.
• 3. Ахборот ишончли бўлиши лозим, акс холда уни қайта ишлашга зарурат бўлмайди.