“Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlar” fanining maqsadi va vazifasi

Бинар дарахтда қидирув

Mazkur prodseduraning vazifasi shundan iboratki, u berigan kalit bo’yicha daraxt tuguni qidiruvini amalga oshiradi. Qidiruv operatsiyasining davomiyligi daraxt tuzilishiga bog’liq bo’ladi. Haqiqatdan, agar elementlar daraxtga kalit qiymatlari o’sish (kamayish) tartibida kelib tushgan bo’lsa, u holda daraxt bir tomonga yo’nalgan ro’yhat hosil qiladi (chiqish darajasi 1 bo’ladi, ya’ni yagona shohga ega),

Bu holatda daraxtda qidiruv vaqti, bir tomonlama yo’naltirilgan ro’yhatdagi kabi bo’lib, o’rtacha qarab chiqishlar soni N/2 bo’ladi.

Agar daraxt muvozanatlangan bo’lsa, u holda qidiruv eng samarali natija beradi.

Mavzu bo’yicha nazorat savollari.

• Binar daraxt tushunchasi.
• Binar daraxt qanday hosil qilinadi?
• Ko’p o’lchamli daraxtni qanday qilib binary daraxt ko’rinishiga keltirish mumkin? Daraxtda qanday amallarni bajarish mumkin?
• Daraxtda ko’ruv qanday amalga oshiriladi?

Daraxtsimon maʻlumotlar tuzilmalari

TATU tizimli va amaliy dasturlashtirish kafedrasi

“MA’LUMOTLAR TUZILMASI VA ALGORITMLAR”
Daraxt - bu qirralar bilan bog'langan tugunlarni o'zida aks ettiruvchi ma’lumotlar tuzilmasidir
Daraxt - bu dasturlash fanida eng ko'p qo'llaniladigan ma'lumotlar tuzilmalaridan biri bo'lib, daraxt tuzilishini bog'langan tugunlar to'plami sifatida aks ettiradi. Bu tsikllarni o'z ichiga olmaydigan bog'langan grafdir. Ko’pgina manbalarda daraxt sifatida grafning qirralari yo'naltirilmaganligi sharti ham qo'shiladi.
Daraxtlar chiziqsiz ma’lumotlar tuzilmalaridir. Ular ma'lumotlarni chiziqli tarzda saqlamaydilar, lekin ularni ierarxik tarzda tartibga soladilar.
Daraxt - bu tugunlar deb ataladigan ob'ektlar to'plami. Tugunlar qirralar bilan bog'langan bo’ladi. Har bir tugun qiymat yoki biror ma'lumotni o’zida saqlaydi. Har bir tugun voris tugunga ega bo’lishi yoki bo'lmasligi mumkin.
Daraxtning yagona cheklovi shundaki, har bir tugun ko'pi bilan bitta ajdod tugunga ega bo'lishi mumkin. Eng yuqori tugunning ajdodi bo’lmaydi. Ushbu tugun "ildiz" deb ataladi.

• Ildiz tugun daraxtning eng yuqori tugunidir (misoldagi 8 - tugun).
• Ildiz - kuzatuvchining ixtiyoriga qarab cho'qqilardan biri.
• Barg, bargli tugun yoki terminal tugun avlodi bo'lmagan tugundir (1, 4, 7, 13 tugunlari).
• Ichki tugun - daraxtning vorislari mavjud bo’lgan va barg bo’lmagan har qanday tugunlari (3, 6, 10, 14).
• Daraxtning ildiziga hech qanday qirra kirmasa, u yo'naltirilgan deyiladi.
• To'liq bog'langan kalit - yozuv identifikatori bo'lib, u barcha ajdod kalitlarining yozuvini birlashtirish orqali hosil bo'ladi.

Tugunlar
Tugun - bu qandaydir qat'iy tabiatga ega bo'lgan ob'ektga mos keladigan graf elementlarning ikki turidan birining namunasidir. Tugun qiymatga, holatga ega bo’lishi mumkin yoki alohida axborot tuzilmasini ifodalashi mumkin.
Har bir daraxt nol yoki undan ortiq voris tugunlarga ega bo’lishi mumkin. Bu tugunlar ajdod tugunlardan pastda joylashgan bo’ladi(odatda daraxtlar haqiqiy daraxtlar kabi yuqoriga emas, balki pastga "o'sadi"). Vorisga ega bo'lgan tugun o’z vorisiga (yoki oldingi tugunga) nisbatan ajdod (ota-ona) tugun deb ataladi. Har bir tugun ko'pi bilan bitta ajdodga ega bo’ladi. Tugunning balandligi(Высота узла) - bu tugundan barg deb ataladigan eng pastki tugunga (chekka tugunga) tushadigan yo'lning maksimal uzunligi. Ildiz tugunining balandligi (Высота корневого узла) butun daraxtning balandligiga teng. Tugunning joylashish chuqurligi (Глубина вложенности узла) ildiz tuguniga boradigan yo'lning uzunligiga teng.