Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlar fanining maqsad va vazifasini izohlab bering

58. Навбат тузилмаси устида бажариладиган амалларни тавсифлаб беринг.
Navbatdagi asosiy amallar
Navbatlar
Navbat bu shunday tuzilmaki, u elementlar qo’shilishi bilan kengayib boradi va elementlarni faqatgina bir tomondan qabul qiladi. Stekdan farqli holda, navbat tuzilmasi har ikkala tomondan ham ochiq hisoblanadi, lekin element kiritish bir tomondan, chiqarish esa ikkinchi tomonidan amalga oshiriladi. Navbat FIFO(first in first out – birinchi kelgan birinchi ketadi) ko’rinishidagi tuzilmadir. Navbatda ham xuddi stekdagi kabi C++ da alohida kutubxona mavjud.
#include
Navbatni dasturda e’lon qilish quyidagicha:
Queue nav1;
Navbat ustida quyidagi amallar bajariladi:

• 
  Clear() - navbatni tozalash.
  
• 
  isEmpty() – navbatni bo’shlikka tekshirish
  
• 
  enqueue(el)—el elementni navbatga joylashtirish
  
• 
  dequeue() —navbatdan birinchi elementni olish
  
• 
  firstEl() — navbatning birinchi elementini uni o’chirmasdan qaytaradi
  

Navbatda bajariladigan enqueue va dequeue amallari 4.7 rasmda keltirilgan. Steklardan farqli ravishda navbatlarda o’zgarishlar uning oxirida va boshida bo’lishi nazorat qilinishi lozim. Elementlar navbatga oxiridan joylashtiriladi, olish esa boshidan amalga oshiriladi.
Insert( q , i ) – navbatga yangi element kiritish, bu yerda q – stek uchi, i - stekga kiritiladigan element;
Remove ( q ) – navbat boshidan elementni o’chirish;
Empty ( q ) – navbatni bo’sh yoki bo’sh emasligini tekshirish (natija: true - bo’sh, false – bo’sh emas);

• 
  Faraz qilaylik, navbat bir o’lchamli massiv ko’rinishida ifodalangan bo’lib uning uzunligi max_q ga teng bo’lsin, ya’ni queue[max_q]. Bu yerda first –navbat boshi, last navbat oxiri, x esa BT turga tegishli element.