Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil etuvchilari


Ma’lumotlar bazasini datalogik loyihalash. ↑ (2-savolga qarang)



Download 1,01 Mb.
bet20/38
Sana08.12.2022
Hajmi1,01 Mb.
#881876
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   38
Bog'liq
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil etuvchilari

Ma’lumotlar bazasini datalogik loyihalash. ↑ (2-savolga qarang)


  • Tasavvurlarni yaratish. ↑ (27-savolga qarang)

  • SQL so’rovlar tili – vazifasi, operatorlarni yozilishi.

    SQL (Structured Query Language) tili strukturalashgan so‘rov tili deyilib, u ma’lumotlar bazasi bilan aloqa o‘rnatish uchun xizmat qiladi. SQL tili 70-yillar oxirida IBM firmasi tomonidan System R nomli MB boshqarish tizimining tajribaviy loyihasini ishlab chiqish doirasida yaratildi. Keyinchalik IBM firmasi tomonidan System R ga yaqin bo’lgan yana ikkita tizim — SQL/DS va DB2 tizimlari ishlab chiqildi. Bu tilning xalqaro standarti 1986- yili ishlab chiqildi va u 1989-yilga kelib yanada kengaytirildi, uning xalqaro standarti 1992-yil qabul qilindi. 1995-yilga kelib SQL92 standarti yangi komponentlar bilan to‘ldirildi. Birinchi bo’lib SQL dan foydalanish Oracle MBBTda ishlatildi.


    SQL quyidagi komponentlarni o‘z ichiga oladi:

    • adminstrativ ma’lumotlar vositasi;

    • tranzaksiyalar bilan boshqarish vositasi;

    • DDL (Data Definition Language) ma’lumotlarni aniqlash operatorlari;

    • DML (Data Manipulation Language) ma’lumotlar ustida manipulyatsiya qilish (murakkab harakatlar bajarish) operatorlari;

    • DQL (Data Query Language) ma’lumotlar bazasiga so‘rovlar tili.

    Adminstrativ ma’lumotlar — ma’lumotlar bazasini yaratish, unga kirishga ruxsat berish va parollarni o‘zgartirishda kerak bo‘ladi.
    Tranzaksiya — bu ma’lumotlar bilan manipulyatsiya qilib ketma-ket operatsiyalar yordamida MBBTga ta’sir etishdir. Tranzaksiya to‘liq bajariladi va ma’lumotlar bazasini bir butun holatdan ikkinchi bir butun holatga o‘tkazadi, biror xatolik yuz bersa, ma’lumotlar bazasi boshlang‘ich holatiga qaytadi.
    Ma’lumotlarni aniqlash operatorlari — ma’lumotlar bazasi jadvalini tuzish, o‘zgartirish yoki o‘chirish, indeks tashkil qilish (ma’lumotlarni tez izlab topish vositasi), har xil foydalanuvchilar bilan ishni tashkil qilish va boshqalarni amalga oshiradi.
    Ma’lumotlar ustida manipulyatsiya qilish operatorlari — ma’lumotlar bazasiga yozuvni
    qo‘shish, o‘chirish yoki yangilash imkonini beradi.
    SQL tili operatorlarni erkin formatda yozishini ta’minlaydi. Buning ma’nosi, operatorlar elementlarini yozilishi ekrandan fiksirlangan joylarga bog‘liq emas.
    Komanda strukturasi bir qancha kalit xizmatchi so‘zlar bilan beriladi, masalan:

    Download 1,01 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   38




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish