Maʻlumotlar bazasi boshqarish va dasturlash texnologiyalari fanidan amaliyot darslari

4-mavzu: SQL tili asosida ishlaydigan tizimlar muhokamasi va SQL soʻrovlari.
Ishdan maqsad: maʻlimotlar bazasini boshqarish va loyihalash, predmet sohaning sxemasini va mantiqiy loyihasini ishlab chiqish bo`yicha ko`nikmaga ega bo`lish.
Masalani qo`yilishi: maʻlumotlar bazasini boshqarish va loyihalash modelini ishlab chiqish.
Uslubiy ko`rsatmalar: Xizmatchi so‘zlar SQL tili doimiy qismi bo‘lib, ular aniq qiymatga ega. Ularni standartda ko‘rsatilganday yozish kerak va ularni bir satrdan ikkinchisiga ko‘chib bo‘linmaydi. Foydalanuvchi tomonidan aniqlangan so‘zlar, foydalanuvchi tomonidan ma'lum sintaksis qoidalari asosida beriladi. Ular o‘z navbatida ma'lumot baza ob'ektivlarini har xil nomlari iborat bo‘ladi (jadval, ustun, tasvirlar, indekslar va h.k.). Operatordan so‘zlar o‘rnatilgan sintaksis qoidalariga moslab joylashtiriladi. Til standartida bu ko‘rsatilmagan bo‘lsa ham, SQL tilining dialektlarida (ko‘rinishida)matn tugallanganini bildiruvchi belgi, ko‘pgina hollarda nuqtali vergul(;) ishlatiladi.
SQL operator komponentalarini ko‘pchiligi reestrga bog‘liq emas, ya'ni ixtiyoriy har qanday katta va kichik harflar ishlatishi mumkin. SQL tilini ikkita shaklida mavjud va ishlatiladi.

• 
  interaktiv SQL
  
• 
  qurilgan (kiritilgan) SQL
  

Interaktiv SQLda foydalanuvchi SQL- so‘rovlar va natija interaktiv rejimda olinadi.
Qurilgan SQL, SQL komandalaridan tashkil topib, u boshqa birorta tilga (C++,C#,Java,Delphi) yozilgan dastur ichiga joylashtiriladi. Bu shunday tillarni ishlatadigan dasturlarni samarador, quvvatli qiladi. Ular relyasion ma'lumotlar bazasi bilan ishlash imkonini beradi.
SQL ma'lumot toifalari
Simvollar satr ma'lumot toifasi SQL standartida matnlarni faqat bitta tavsifi keltiriladi. Uning sintaksisi
CHARACTER[(UZUNLIGI)] yoki CHAR[(UZUNLIGI)], VARCHAR[(UZUNLIGI)],
Jadvalni matnli qiymatli CHAR toifasidagi fikrlangshan uzunlikda bo‘lishi mumkin. Bu parametr qiymati 1 - 255 bo‘lishi mumkin, ya'ni u 255 simvolgacha bo‘lishi mumkin. SQL tilini ba'zi birlardagina o‘zgaruvchan uzunlikdagi satr toifalari bor. Bu toifalar quyidagicha tavsiflanadi: