Маллаев Зариф

2.2 Sport mashg`ulotlari jarayonida qo’llaniladigan tibbiy nazorat usullari

I. Jismoniy tarbiya va sport bilan Shuullanuvchi kishilarni tibbiy ko’rikdan o’tkazish.

Dastlabki, takroriy, qo’shimcha turlarga bo’linadi.

Dastlabki – ya’ni birinchi marta tibbiy ko’rikdan o’tkazishda jismoniy tarbiya va sport bilan Shuullanishga ruhsat etish – etmaslik masalasi hal qilinadi va tekshiruvchini salomatligi to’risida spravka beriladi.

Tibbiy ko’rik umumklinik tekshirishi asosida olib boriladi:

so’rab – surushtirish (anamnyez), ko’zdan kyechirish, paypaslash (pal’patsiya): pyerkussiya, auskul’tatsiya va asbob - uskunalar yordamida tekshirish usullari qo’llaniladi.

Bundan tashqari pasport ma’lumoti va sport anamnyezi aniqlanadi. O’quv trenirovka protsyessini tashkil etish uchun organlarining funktsional imkoniyatlarini va ish qobiliyatini oshirish maqsadida maxsus sinamalar yordamida tekshiriladi.

Tibbiy ko’rik va jismoniy tayyorgarlik ma’lumotlariga asoslanib, jismoniy tarbiya va sport bilan Shuullanuvchilar quyidagi tibbiy guruhlarga ajratiladi: asosiy, tayyorlov va maxsus.

4. 
   Asosiy guruh - jismoniy tayyorgarligi etarli bo’lgan, solom yoki salomatligida deyarli o’zgarishlar bo’lmagan shaxslar asosiy tibbiy guruhlariga kiradi. Bu guruhdagilar jismoniy tarbiyaning to’la programmasini bajaradilar, sport bilan Shuullanishlari va musobaqalarda qatnashishlari mumkin.
   
5. 
   Tayyorlov guruh – soligida bir oz o’zgarish bo’lgan va jismoniy rivojlanish, jismoniy tayyorgarligi orqada qolayotgan Shuullanuvchilar kiradi. Ularga sport bilan Shuullanish man etiladi. Ular uchun jismoniy tarbiya normativlarini topshirishi muddati uzaytiriladi, o’quv mashulotlari soni ham chyeklanadi.
   
6. 
   Maxsus guruh – salomatligida anchagina o’zgarishlar bo’lgan shaxslar kiradi. Ularga jismoniy tarbiya ta’lim vazirligini maxsus o’quv pragirammasiga binoan bajaradilar. Ular normativlarni topshirishidan ozod qilinadi.
   

Takroriy tibbiy ko’rikda jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam ravishda Shuullanuvchilarning soligi, jismoniy rivojlanishi va funktsional holatida sodir bo’ladigan o’zgarishlarga aytiladi. Takroriy tibbiy ko’rik bir yilda 1marta o’tkaziladi.