Maǵliwmatlar bazasi, olardiń TÚrleri tema: Maǵlıwmatlardın informaciyalıq modelleri Reje

Ekspert sistemalarınıń ulıwma xarakteristikası
Tipik ekspert sisteması tómendegi komponentlerden ibarat:
- qarar qılıwshı (interpretator),
- ishshi yad,
- maǵlıwmatlar bazasi,
- bilimlar bazası,
- bilimlerdi ózlestiriw komponentleri,
- túsindiriwshi,
- dialogli komponentler (3-súwret)

3-súwret. Tip ekspert sistemasnıń strukturası.

Maǵlıwmatlar bazası házirgi waqıtta sheshilip atırǵan máselelerdi shıǵarılatuǵın hámde aralıq maǵlıwmatların saqlaw ushın mólsherlengen.
Informaciyalıq-izlew sistemalarında paydalanılatuǵın hám maǵlıwmatlar bazasın basqarıw sistemalarında saqlanıp atırǵan barlıq maǵlıwmatlardı sáwlelendiriw ushın terminlerdiń mazmunına emes, al terminniń atına say keledi.
Karar etiwshi, operativ yad, maǵlıwmatlar hám bilimlerdiń bazaındaǵı bilimnen paydalanıp, máseleniń sheshimine alıp keletuǵın sonday izbe-iz qaǵıydanı quraydı, túsindiriwshi komponent sistema máseleniń sheshimin kanday alǵanlıǵın (yamasa ne ushın sol sheshimdi almaǵanlıǵın) hám eksperttiń sistemanıń tekseriwin jeńillestiretuǵın kanday bilimlerden paydalanǵanlıǵın túsindiredi hám paydalanıwshınıń alınǵan nátiyjege bolǵan isenimin asıradı.
Ekspert sistemanı jaratıwda tómendegi qánigeliklerdiń wákillari qatnasadı:
- ekspert sistemanıń sheshiwi tiyis bolǵan máseleniń mashqalalı tarawı eksperti,
- injener -kognitolog, ekspert sistema jaratıw boyınsha qánige,
- programmist, ásbap quralların jaratıw boyınsha qánige.
Bunday islenbelerdiń qatnasıwshıları arasında, mısalı birǵana injener- kognitologtiń qatnaspawı ekspert sistemasınıń jaratılıw processleriniń nátiyjesizligine alıp keledi. Ekspert mashqalalı tarawdı xarakterleytuǵın bilimlerdi (maǵlıwmatlar hám qaǵıydalar) anıqlaydı, sistemaǵa bilimlerdiń kiritiliwiniń tolıqlıǵın hám olardıń durıs ekenligin támiyinleydi.
Injener-kognitolog ekspert sistema jumısı ushın zárúr bolǵan bilimlerdi quram bóleklerge ajıratadı hám anıqlawda járdem beredi, ekspert tárepinen kiritilip, qaǵıydalarda paydalanılatuǵın standart funkciyaların programmalaydı hám ajıratadı, ekspert sistemada bilimlerdiń kóriniw usılların anıqlaydı, sonday mashqalalı tarawǵa kóbirek say keletuǵın ásbaplı qurallardı saralawdı ámelge asıradı.
Programmist ekspert sistemanıń barlıq tiykarǵı komponentlerin saqlaytuǵın ásbaplı quraldı islep shıǵadı, paydalanılǵan ortalıqqa ásbaplı quraldıń kelisiwsheńligin ámelge asıradı.