Maǵliwmatlar bazasi, olardiń TÚrleri tema: Maǵlıwmatlardın informaciyalıq modelleri Reje

SQL tilinde relyacion modelin jaratıw. Relyacion (keste) kórinisindegi maģlıwmatlar bazası: Relyacion yaki keste kórinisindegi maģlıwmatlar bazası bolıp, Access hám relyacion maģlıwmatlar bazası menen isleysi. Relyacion maģlıwmatlar bazası – bul sonday maģlıwmatlar bazası, onda maģlıwmatlar eki ólshewli kestelerde saqlanadı hám olar ortasında ornatılģan baylanıs qayta islew nátiyjeligin arttıradı hám de birdey maģlıwmatlardıń qaytalanıwın kemeytedi.
Relyacion maģlıwmatlar bazasınıń kórinisi.

	BAĢANALAR
TEKSTLER		1-maydan	2-maydan	3-maydan
	1-jazıw
	2-jazıw
	3-jazıw
	4-jazıw
	5-jazıw

3-súwret. Relyacion maģlıwmatlar bazası.
Maydan – maģlıwmatlar bazasında saqlanatuģın obekttiń bir parametrin (xarakteriskasin) kiritiw ushın mólsherlengen kesteniń elementi (baģanası).
MBnı payda etiw payıtında maģlıwmatlardı tikkeley kompyuterdiń sırtqı qurılmalarında islew kerek boladı. Maģilwmatlar modeli – maģlıwmatlardıń oz-ara baylanģan dúzilisleri hám olar ústinde orınlanatuģın ámeller toplamı. Maģlıwmatlar modeli tómendegi quram bóleklerden ibarat:

1. 
   Paydalanıwshıniń MB na múnásibetin kórsetiwge mólsherlengen maģlıwmatlar dúzilmesi.
   
2. 
   Maģlıwmatlar dúzilisinde orınlanıwı múmkin bolģan ámeller. Maģlıwmatlar modeli maģil’wmatlardı anıqlaw tili (MAT) hám maģlıwmatlar menen ámeller orınlaw tili (MAOT) menen islew imkaniyatına iye bolıwı lazım.
   

3. Maģlıwmatlar modeli Mbnıń pútinligin saqlaw hám qorģaw quralları menen támiyinlengen bolıwı kerek.
Ierarxik modelde gilt boyınsha kiriw ádette, tek basqa obektlerge qaram bolmaģan eń joqarı qatardaģı obektge ģana baylanıslı bolıwı múmkin. Basqa obektlerge kiriw modeldiń eń joqarı tekshesindegi obektten baylanıs boyınsha ámelge asırıladı. Onıń kórinisi tómendegishe:

4-súwret. Maģliwmatlardıń ierarxik modeli kórinisi.
Máselen, 3-súrettegi А12 túyininen maģlıwmattı alıw ushın aldın А túyin , keyin A1 túyin hám onnan soń A12 túyin tabıladı. Tarmaqil’ modellerde bolsa klyuch boyınsha tikkeley ixtıyarıy obektke kiriw (onıń modeled qaysı baģanada jaylasıw’na qaramastan) támiyinleniwi múmkin. Tarmaqlı modellerde obektler dúzimesi kóbinshe sızıqlı hám ayrım hallarda ierarxik boladı.
Sızıqlı dúzilmege iye bolģan obekt tek ģana ápiwayı hám klyuch atributlardan ibarat boladı. Tarmaqlı model kórinisi tómendegishe.
Maģlıwmatlardıń relyacion modeli tiykarında “baylanıs” túsinigi jatıp, ol inglizshe “relyacion” sózinen alınģan. Tómendegi qaģıydalarģa ámel qılģan halda, baylanıslardı eki ólshemli keste kóriniste kórsetiw múmkin:
1) maģlıwmatlar keste yasheykalarında dúzilisi tárepinen bólinbeytuģın bolıwı kerek;
2) bir baģanadaģı maģlıwmatlar birdey túrge iye bolıwı lazım;
3) hár bir baģana eki túrli atqa iye bolıwı kerek (baģanalardıń tákirarlanıwına jol qoyılmaydı);
4) baģanalarda kestede belgili tártipde jaylasıwı lazım;
5) baģana qatarları ixt’yarıy tártipte jaylastırıw múmkin;
Hár qanday múnásibet (keste) kompyuter yadında fayl kóriniside jazıladı.Olardıń arasında tómendegi uqsaslıq bar: