Malakasini oshirish instituti tabiat bilan tanishtirish

Hayvonlar hayotidagi o’zgarishlar
. Iyunь oyida suv havzalaridagi itbaliqlar 
yosh qurbaqacha va cho’l baqalariga aylanadilar. Qurbaqalar suv havzalarining 
o’zida yashayveradilar, cho’l baqalari esa qirg’oqqa chiqadilar, ekin maydonlari va 
bog’larga joylashadilar. 
May-iyunь oyining oxirida yovvoyi hayvonlarning ham bolalari, jumladan, 
bo’ri bolalari ulg’aya boshlaydi. Yuqorida ko’rsatib o’tilganidek, bo’ri bolalari 5—6 
hafta ona suti bilan ovqatlanadi. Oltinchi haftadan boshlab asta-sekin go’sht yeyishga 
o’rganadi. Bo’ri bolalari katta hayvonlar singari ko’p suv ichadigan bo’ladilar. 
SHunday voqealar ham uchraganki, buloq suvining qurib qolishi natijasida ko’pgina 
bo’ri bolalari nobud bo’lgan. Yozning ikkinchi yarmida bo’rilar mol va yovvoyi 
tuyoqlilar: jayronlar, arxar (yovvoyi qo’y)larga tez-tez hujum qilib turadilar. 
Iyunь oyida tuyalar ham tug’adi. Yosh bo’taloq odatda nimjon bo’ladi. 
Mahalliy aholi uni o’z o’tovlarida saqlaydi, kigizlarga o’rab, quyoshdan panalaydi. 
Bo’taloq bir oz o’sgandan keyin, uni soya-salqin yerga bog’lab juda ehtiyot qilib 
boqadilar. Faqat tunlari uni bo’shatib, onasining yonida qoldiradilar. Ona tuyalar o’z 
bolalariga juda g’amxo’r va mehribon bo’ladilar, hatto bolalarini emizish uchun 
ataylab yaylovlardan kelib turadilar. 
Avgust oyida yosh toshbaqalar paydo bo’ladi. Ular ko’rinishda juda kichkina 
bo’lib, bo’ylari 3057 mm ga etadi. Toshbaqalar juda sekin o’sadilar. Tuxumdan 
chiqqach, ular qum orasiga kirib ketib u yerda kelgusi bahorgacha uxlaydilar.Avgust 
oyida tipratikanlar 5—7 tadan bola tug’adilar. Ular tug’ilganda ko’zlari ko’r, tanasi 
mayda-chuyda qisqa ninachalar bilan qoplangan bo’ladi. Tipratikanchalar ulg’ayishi 
bilan ularning ninachalari o’sa boradi, qattiqlashadi va to’q qo’ng’ir tus oladi. 
Tipratikanlar ko’pgina yovvoyi qushlar va hayvonlar (ukkilar, tulkilar) uchun yemish 
bo’ladilar. 
Avgust oyining oxirida bo’ri bolalari o’sib yetiladi. Ular ko’pincha qorong’i 
tushgach va tun paytlarida uy hayvonlarini ovlaydilar. Ba’zi hollarda uy hayvonlariga 
kunduz kunlari ham hujum qiladilar, lekin aholi yashaydigan punktlardan olisda 
bo’lgan joylardagina shunday qilishlari mumkin. CHo’l bo’risi chorvachilikka zarar 
keltiradi.