Maktabgacha yoshdagi

Savol:  Tarbiyachining tutgan yo‘lini izohlang. Tarbiyachi 

uzoq motivni ko‘zlab ish tutdimi? 

15.  Oilada ikki egizak farzand Fotima va Zuhra voyaga yet-

yapti. Ona har ikkala qiziga bir xil tarbiya usulini qo‘llaydi: 

bir xil muomala, bir xil topshiriqlar, bir xil rag‘bat. Lekin qiz-

lar bunga turlicha munosabat bildirishadi. Natijada tortishuv-

---

437

lar, talashishlar, janjallar…. Ona esa hayron. Men bir xil tarbi-

ya beryapman-ku, nega qizlarim har xil?

Savol: Ona to‘g‘ri yo‘l tutyaptimi? Ona qizlaridagi qanday 

individual-psixologik xususiyatlarni hisobga olmayapti?

16. Bolalar bog‘chasidagi asosiy muammolardan biri bu 

bolaning bog‘chaga kelishni xohlamasligidir. 6 yoshli endi 

bog‘chaga qatnay boshlagan Xolida har kuni buvisi bilan keladi 

va har safar yig‘lab, dodlab keladi, buvisi uni majburan tashlab 

ketadi. Har kuni quyidagi bir xil manzarani ko‘rish mumkin: 

«Buvijon, o‘zimning buvijonim meni tashlab ketmang, jon bu-

vijon, men bu yerda qolsam o‘lib qolaman, uyda hamma ayt-

gan ishlaringizni qilaman, supuraman, pol artaman, idishlar-

ni yuvaman, sizga qarashaman, faqat tashlab ketmang, iltimos 

buvijooon…». Xuddi katta odamlardek. So‘ng guruh faoliyati-

da umuman qatnashmaydi, hammaning asabiga tegadigan bir 

xil ovozda ming‘irlab 2–3 soatcha yig‘lab o‘tiradi, tarbiyachi-

ning so‘zlariga ham kirmaydi. Bu har kuni davom etavergach 

tarbi yachi ham, bolalar ham e’tibor bermay qo‘yishdi, go‘yoki 

shunday bo‘lishi kerakdek. Sayr vaqtlarida uni «Yig‘loqi!» deb 

mas xaralashadi.

Savol: Xolidadagi bu holat yo‘qola boshlaydimi? U bog‘cha 

sharoitiga ko‘nika oladimi? Bunday holat tarbiyachi uchun 

qanday qiyinchilik tug‘diradi? Tarbiyachi Xolida bilan qanday 

ishlashi kerak, yana kimlarni jalb qilishi kerak?

17.  Guruhda ikki bola tarbiyalanadi. Yusufjon og‘ir, vazmin, 

savollarga shoshilmasdan javob beradi, mashg‘ulotlarda ham 

jonli qatnashmaydi, ishni sekin bajaradi, lekin ishlari va javob-

lari mukammal. Tarbiyachi vaqtni tejash maqsadida bu boladan 

ko‘p so‘ramaydi, lekin har safar ishlarini namuna sifatida 

ko‘rsatadi. Nuriddin esa chaqqon, hali qarasangiz u yerda, ha-

li bu yerda, bir yerda tinch tura olmaydi. Hamma narsani bi-

lishga intiladi, har bir narsani ushlab ko‘rishi kerak, har bir sa-

volga javob berishi ke rak. Ishlari va javoblari goh to‘liq, gohi 

chala. Agar mashg‘ulotga qiziqsa oxirigacha bajaradi, majbur 

qilib bo‘lmaydi. Har narsani so‘rayverib, oldingizga kelave rib 

joningizga tegib ketadi, lekin ko‘rinmay qolsa qidirib qola siz. 

Bu bolalar haqida «Ikkovini qo‘shib, yangidan ikkiga bo‘lib 

---

438

qo‘yish kerak, shunda ikkita normal bola chiqadi», – deyisha-

di.