Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi

O‘qish va doimo yangi bilimlarga ega bo‘lish istagi bolalar­da barqaror va aniq qiziqish uyg‘otadi. O‘qish qobiliyati avva-

lo o‘quv topshirig‘ini bilim olish uchun bajarilayotgan topshiriq sifatida tushunishni, bu topshiriqlarni amaliyotdan, xayotiy vaziyatlardan ajrata olishni taqozo etadi. Maktabgacha yosh­dagi bola ba’zida matematik masalani eshitgach, uni yechish yo‘llariga emas, balki masaladagi tavsiflangan vaziyatga qizi­qish bildiradi. Shu sababli u masalani yechishdan bosh torta- di: «Oyisi to‘rtta konfet yeb, ikkitasini o‘g‘liga bersa, birgalashib nechta konfet yeyishgan bo‘ladi?». Bunday «adolatsiz» tasvirlan- gan masaladan achchiqlangan bola: «Nimaga Valiga buncha oz konfet beradi? Teng bo‘lishishi kerak edi», — degan savolni be­radi. Boshqa hollarda bola tezroq javob olish ilinjida o‘ziga ta- nish bo‘lgan taxminiy qo‘shuv va ayiruv amallaridan foydala- nadi. Ikkala holda ham bilim olishga intilish yo‘qligi ko‘rinadi. Masala shartlarida tasvirlangan vaziyat, xayotiy vaziyatni tas- viri bo‘lganligi uchun muhim emas, balki masalalarni to‘g‘ri yechishni o‘rganish uchun oddiy material ekanligini bola tu- shunishi kerak. Masalani yechish mazmuni uni javobini tez to- pishda emas, balki shartlardan kelib chiqqan holda, qaysi arif- metik amalni qo‘llash lozimligini aniqlashda va bu mahoratdan keyinchalik ham foydalana olishidadir.