Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi

Tarbiyachi nutqiga qo‘yiladigan talablar

Tarbiyachi quyidagi qoidalarga amal qilishi kerak:

1. 
   Mashg‘ulotga puxta tayyorlanish; mavzuga taalluqli be­vosita voki boshqa muhim va qiziqarli materiallarni to‘plashi lozim. Ayniqsa endi ish boshlagan yosh tarbiyachining eshituv- chilar oldidagi qo‘rqishi uning mashg‘ulotni o‘tkazishiga ju­da xalal beradi, nutq muvaffaqiyatsiz chiqadi. So‘zlash oldidan hayajonlanmaslik uchun, o‘zingga ishongan bo‘lishing ke­rak, bu esa mashg‘ulotga puxta tayyorlanishga bo‘g‘liq. Tarbi­yachi mashg‘ulotga qanchalik yaxshi tayyorlansa, u so‘zlashda shunchalik kam hayajonlanadi. Hech kimga oldindan ma’lum bo‘lmagan mehnat notiq ishonchining garovidir. Bu ishonch o‘sha soatda, nutq vaqtida, notiq nima bo‘lishini va yana nima aytishini o‘zi his qilgandagina paydo bo‘ladi.
   
2. 
   Ovozni o‘zgartirish - fikrga bog‘lab uni ko‘tarish va pasaytirish lozim. Bolalarning yoshiga mos ravishda erkalash ohanglaridan foydalanish lozim. Uning ovozi va intonatsiyasi diqqatni o‘ziga tortadi. Ba’zan ovozni ancha «pastlatish» kerak, pauza qilib baland ovozdan past ovozga o‘tiladi.
   
3. 
   Gapirayotganda qo‘l va gavdani harakatlantirish nutqni jonlantiradi, biroq bundan ehtiyotkorlik bilan foydalanish lozim. Haddan tashqari ko‘p harakatlar yoki u yoq-bu yoqqa yurave- rish ham diqqatni chalg‘itadi. Eshituvchilarning ayrim guruhiga tikilib gapirish ham foydali. Bu bilan eshituvchilar diqqati tortila- di va notiqda muhabbat paydo bo‘ladi. U yaqqol ko‘rinishi, «yuzi, tili bilan gapirishi», ya’ni mimikadan unumli foydalanishi kerak.
   
4.