Maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

-2-sinfda nechta? Qancha? So`roqlariga javob bo`lib, shaxs va nrsaning sanog`ini nechanchi? So`rog`iga javob bo`lib, shaxs va narsaning tartibini bildirishi;
-3-sinfda ”Son-so`z turkumi” tushunchasi kiritiladi. O`quvchilarda son predmetning miqdorini bildirishini otga bog`lanib kelishi yordamida aniqlash ko`nikmasi o`stiriladi. Bularni o`rganishda sonning leksik xususiyatlariga asoslanadi. Sonning leksik ma’nosi uni ot bilan bog`liq holda o`rganishni taqazo etadi.
-4-sinfda sanoq va tartib sonlar, tartib sonlarning harf, rim va arab raqamlari bilan yozilishi qo`sh undoshli sonlarning, grammatik shakllangan sonlarning (iikov, o`ntacha, beshtadan) imlosi, sonlarning gramm, kilogramm, metr, litr, so`m, tiyin so`zlari bilan qo`llanishi va shu so`z bilan bitta so`roqqa javob bo`lishi o`rganiladi. O`quvchilarning sonlarni otga bog`lanishi, so`roqlar yordamida sonni o`zi bog`lagan so`z bilan ko`chirish ko`nikmalari o`stiriladi.
Shunday qilib, sonning leksik-semantik va grammatik xususiyati uni leksik va grammatik aspektda o`rganishni taqazo etadi. Son grammatika va imlo o`qitishdagi suhbat metodida, yarim izlanishli muammoli metodda, analitik (tahlil), sintetik (tarkib), induktiv metodlarda o`rganiladi. Bu metodlar son yuzasidan beriladigan tushunchalarning mohiyatiga, o`quvchilarning tayyorgarlik darajasiga bog`liq holda tanlanadi. Agar o`quvchi son haqidama’lum darajada bilimga ega bo`lsa, yarim izlanishli, muammoli metoddan, agar bola son haqida umuman tushunchaga ega bo`lmasa, induktiv va analiz metodlaridan foydalaniladi.
Mashqlar tizimi

1. 
   Ajratib ko`rsatilgan so`zlarga necha?, nechta?, qancha?, nechanchi? so`roqlarini bering. Bu so`zlar qanday ma’no bildirayotganini ayting.
   
2. 
   Ajratib ko`rsatilgan so`zlarga so`roq bering. Ular qanday ma’noni bildiryapti?
   

3. Necha?, nechta?, qancha? , nechanchi? so`roqlari yordamida sanoq va tartibni bildirgan so`zlarni toping.

5. 
   Sanoq va tartib bildirgan so`zlarni narsa va shaxs bildirgan so`zlar bilan birikma tarzida yozing.
   
6. 
   Necha?, nechta?, qancha? , nechanchi? so`roqlariga javob bo`lgan so`zlarni toping. Ular kimning yoki nimaning sanog`ini yoki tartibini bildirayotganini ayting.
   
7. 
   Sanoq va tartib bildirgan so`zlarga narsa va Shaxs bildirgan so`zlar orqali so`roq bering va ularni birikma tarzida yozing.
   
8. 
   Sanoq va tartib bildirgan so`zlarni o`zi bog`langan so`zlar bilan birikma tarzida yozing.
   
9. 
   Sanoq va tartib bildirgan so`zlarni o`zi bog`langan so`zlar bilan birikma tarzida yozing. Sanoq va tartib bildirgan so`zlarning tagiga to`lqinli chiziq chizing.
   
10. 
    Chiziqchalar o`rniga sanoq va tartib bildirgan so`zlardan mosini qo`yib yozing.
    
11. 
    Sanoq va tartib bildirgan so`zlarni o`zi bog`langan so`zlar bilan birikma tarzida yozing. Ularning gapdagi vazifasini ayting.
    
12. 
    Sanoq bildirgan so`zlarga shakldosh so`zlar toping. Ular ishtirokida gaplar tuzing. Shakldosh so`zlarning turkumini ayting.
    
13. 
    Rasm asosida “Sayohatda“ mavzusida hikoyacha tuzing. Hikoyangizda sonlardan foydalaning.